Uğruna verilen onca mücadeleye rağmen barış, insanlığın temel özlemi olmaya devam ediyor.
Yeni paylaşım arayışlarının ortaya çıkardığı sorunların, çatışmaların, eşitsizlikler ve yönlendirilebilir ekonomik krizlerin, barış için sürekli tehditler yarattığı bir dünyada yaşıyoruz.
Ülkemiz, uzun yıllardır süregelen ve gittikçe ciddi bir iç savaş biçimi alma eğilimi gösteren bir çatışma ve şiddet ortamında yaşıyor.
Bugün, dünyada, savaşın olduğu kadar barışın da merkezi bölgemizdir. Emperyalist saldırının yarattığı tüm düğümler buradadır, çözüm de buradadır.
“Türkiye’nin barışı”, bölge ve hatta belki de dünya barışının gerçekleştirilebilmesi mücadelesinde öncelikli bir öneme sahiptir.
13-14 Ocak 2007 tarihlerinde Ankara’da gerçekleşen “Türkiye Barışını Arıyor Konferansı” sonuç bildirgesinde şöyle denilmekteydi;
“Sonuç olarak bu konferans, aynı zamanda bir barış meclisi işlevi görmüştür. Ancak, ortaya çıkan program taslağının olgunlaştırılması, topluma mal edilmesi ve siyasetin gündemi haline getirilmesi için uzun erimli ve toplumsal katılımla zenginleşecek, örgütlü bir çalışmaya ihtiyaç vardır. Amacımız, bu konferansın barışı inşa edecek bir toplumsal örgütlenmeye öncülük etmesidir.”
İşte bu kararın sonucu olarak oluşan Türkiye Barış Meclisi, evrensel, tarihsel deney ve birikimlerin ışığında güncel sorunları değerlendirerek, ülkemizde barışın kazanılması için aşağıdaki program ve iç işleyiş kurallarını kabul etmektedir.
I. BÖLÜM
TÜRKİYE BARIŞ MECLİSİ’NİN PROGRAMI
1) Silahlı çatışmaların durdurulması ve Kürt Sorununun barışçıl çözümü başta olmak üzere, Türkiye’de ayrımsız herkes için demokrasinin, insan haklarının, özgürlüklerin ve sosyal adaletin tesisi barış çalışmalarının temel amacıdır.
2) Türkiye Barış Meclisi, bu amacın gerçekleşmesine yönelik, TBMM başta olmak üzere toplumun her kesiminden geliştirilecek olan tüm öneri, program, eylem ve çalışmaları destekleyecek, güçlendirilmesi ve koordine edilmesi yönünde çaba harcayacaktır.
BARIŞIN TESİSİ İÇİN ASGARİ SİYASİ TALEPLER:
3) Barış dilde başlatılmalı; özellikle siyasetin dili, şiddete yol açan ayrımcılıktan ve milliyetçilikten arındırılmalı, ötekileştirici, yabancılaştırıcı ve düşmanlaştırıcı tüm söylemler terk edilmelidir. Çünkü siyasette soy mensubiyetine dayandırılan milliyetçi söylem ve özcü yaklaşımlar, karşıtını da doğurmakta, yurttaşlar arasındaki güven ve birlik ortamının oluşmasına zarar vermektedir.
4) Herkesin, etnik kökeni, dinsel inançları, mezhebi, cinsiyeti, cinsel yönelimi, siyasal görüşleri nedeniyle ya da başkaca bir nedenden dolayı ayrımcılığa uğramaksızın eşit hak ve sorumluluklar ile siyasal alanda aktif özne olarak yer alabilmesinin önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Bunun için;
· Bugün adil temsilin önünde bir engel olan yüksek seçim barajı kaldırılmalıdır.
· Siyasi partilerin faaliyetlerini kısıtlayıcı ve yasaklayıcı engellerden kurtulmalarını sağlayacak, demokrasinin ve siyasal alanın tesisinde bağımsız ve etkin bir rol oynayabilmelerinin yolunu açacak yeni bir siyasi partiler yasası çıkarılmalıdır.
· Yerinden yönetimin yolu açılmalı, böylelikle temsil ve katılımın önündeki engeller kaldırılmalıdır.
· Toplumun, barış talebini yükseltebileceği, tüm unsurlarıyla müzakerelere katılabileceği ve çeşitli çözüm önerileri geliştirebileceği, özgürlükçü ve barışçıl bir siyasal iklimin oluşturulmasına çalışılmalıdır.
· TBMM’de “Kürt Sorunu’nu Araştırma ve Çözüm Komisyonu” kurulmalıdır.
· TBMM’de “Azınlık Haklarını, İzleme, Koruma ve Güçlendirme Komisyonu” kurulmalıdır.
· Barışın tesisi sürecinde Kürtlerin siyasal temsilcileri, partileri ve Türkiye Barış Meclisi her düzeyde meşru ve gerçek muhataplar olarak kabul görmelidir.
5) Ülkede barış ve demokrasiyi tesis etmeye yönelik,
· Militarizmden, güvenlik rejimi zihniyetlerinden arınmış;
· Yurttaşlığı, herkesin, etnik kökeni, dinsel inançları, mezhebi, cinsiyeti, cinsel yönelimi, siyasal görüşleri nedeniyle ya da başkaca bir nedenden dolayı ayrımcılığa uğramaksızın eşit hak ve sorumluluklar ile donatılacağı biçimde yeniden tanımlayan;
· Yurttaşların temel hak ve özgürlüklerini, sosyal adaletin tesisi yönünde çalışanların ekonomik ve sosyal haklarını, doğal ve kültürel çevre ve varlıkların korunmasını güvence altına alan;
· Yurttaşların birlikte yaşama iradesinin bir ifadesi olacak;
yeni bir anayasa hazırlanmalıdır.
6) Çatışmalarda evladını kaybetmiş anaların oluşturacakları ortak bir komisyon, barışın inşasına yönelik çabalarımızı çok güçlendirecektir.
7) Türkiye’de herkesin etnik kökeni, dinsel inançları, mezhebi, cinsiyeti, cinsel yönelimi, siyasal görüşleri nedeniyle yada başkaca bir nedenden dolayı ayrımcılığa uğramaksızın sivil, resmi, siyasi kurum ve kurullarda görev, yetki ve sorumluluk alabilmesinin önündeki tüm yasal ve fiili engeller kaldırılmalıdır.
8) Toplumsal, kamusal ve siyasal yaşama katılımı sağlayacak, planlanmış bir siyasi af ve demokratik katılım programı geniş olarak tartışmaya sunulmalı ve yürürlüğe konma yolunda somut adımlar atılmalıdır.
9) Olağanüstü hal rejiminin tüm izlerinin silinmesi ve olağan şartlar altında, hukukun geçerli olduğu bir yaşam biçimi yaygın olarak teşvik edilmelidir. Bu çerçevede;
· Faili meçhul cinayetler aydınlatılmalı, suçlu resmi görevliler korunmamalı, adil bir şekilde yargılanıp cezalandırılmalıdır.
· Koruculuk sistemi kaldırılmalı, korucular sosyal güvenceleri ile birlikte başka istihdam alanlarına kaydırılmalıdır.
· Zorunlu göçün neden olduğu ekonomik, sosyal ve psikolojik tüm yıkımların etkilerini giderecek önlemler alınmalıdır.
· Bütün bölge acilen mayınlardan temizlenmelidir.
BARIŞIN TESİSİ İÇİN ASGARİ EKONOMİK TALEPLER:
1) Bölgedeki yoğun yoksulluğu ve bölgelerarası dengesizliği giderici pozitif ayrımcılığı esas alan kalkınma plan ve projeleri gerçekleştirilmelidir.
2) Bölgenin kalkınmasında öncü rolü oynayacak Erzurum, Van, Diyarbakır, Batman gibi iller bölgesel ekonomik, kültürel ve toplumsal cazibe merkezleri haline getirilmesinin etkin yararı olacaktır.
3) Bölgenin doğal kaynaklarından ve enerji işletmelerinden (su, elektrik, petrol vb.) sağlanan üretim değerlerinin bir bölümü bölge kalkınması ve yoksullukla mücadele amacıyla kullanılmak üzere tahsis edilmelidir.
4) Sulanan tarım alanlarının daha verimli hale getirilmesi için gerekli yatırımlar acilen yapılmalı, mayınların temizlenmesi ile kazanılacak topraklar, organik tarıma açılmalıdır.
5) Bölge koşullarına uygun düşen ve istihdam yaratacak nitelikte sanayi yatırımları teşvik edilmelidir.
6) Bölgede 0-14 yaş arası çok büyük bir nüfus kesimi bulunmaktadır. Bu genç nüfusun gelecek kaygısı taşımayan, sahip oldukları öz kaynakları değerlendirme becerisi edinmiş üretken bireyler haline gelmelerini sağlayacak eğitim, öğretim ve iş imkanlarına kavuşmaları barış ve sosyal adaletin tesisi, bölgenin refahı için zorunludur.
BARIŞIN TESİSİ İÇİN SOSYAL VE KÜLTÜREL TALEPLER:
1) Ülkemizde farklı kültürlerin varlığı, tarihsel ve sosyolojik bir gerçek olarak kabul edilmeli, kültürel yıkıma yol açan her türlü inkarcı ve yasaklayıcı uygulamalar son bulmalıdır.
2) Bu toprakların binlerce yıllık ortak kültürünün oluşumunda etkili olmuş bütün dil ve kültürlerin araştırılması, geliştirilmesi, eğitim ve öğretiminin önündeki yasal ve fiili engeller kaldırılmalıdır. Söz konusu kültürlerin varlığının göstergesi olan her türlü dini ya da dini olmayan mimari yapı, eser vb. tüm kültür mirası, koruma altına alınmalı, restore edilmeli ve barış kültürünün oluşumunun bir aracı olarak günlük yaşamda işlevlerine uygun biçimde kullanılır hale getirilmedir.
3) Kürt dili ve edebiyatının araştırılması, geliştirilmesi ve eğitimi önündeki engeller kaldırılmalı, Kürt dili ve edebiyatının geliştirilmesi teşvik edilmelidir.
4) Resmi dil olan Türkçe’nin yanı sıra Kürtçe’nin ve diğer azınlık dillerinin kamusal alanda serbestçe kullanılabilmesi için yasal ve hukuki düzenlemeler yapılmalı, “çok dilli resmi hizmet ve siyasi faaliyet” serbestliği sağlanmalıdır.
5) Eğitim ve yönetim pratiklerinde devletle toplum arasında olduğu kadar, toplumun farklı kesimleri arasında gerilim yaratan etnik ve dinsel aidiyet vurguları son bulmalıdır.
BARIŞIN TESİSİ İÇİN MEDYA VE TOPLUMSAL İLETİŞİM ALANINA YÖNELİK TALEPLER:
1) Kürt sorunu “şiddet ve terörizm sorunu” olarak adlandırılmaktan vazgeçilmelidir. Çünkü sorunun tarafları sadece silah taşıyan güçler değildir. Sorun kentiyle, kırıyla, sivil toplumu, siyasi örgütleri, resmi kurumları ve diğer sosyal kesimleriyle tüm Türkiye’nin sorunudur.
2) Medya, çatışmaları meşrulaştıran, olağanlaştıran dili terk etmeli, “farklı toplumsal kesim ve kimliklerin birbirini anlaması ve birlikteliğini” vurgulayan bir dil kullanmalıdır. Medya barışın dilini, ahlakını ve değerlerini oluşturmada sorumluluk üstlenmelidir.
3) Sorunun tüm taraflarına ilişkin doğru, nesnel bilgi ve haber üretmek medyanın ahlaki zorunluluğudur.
II. BÖLÜM
TÜRKİYE BARIŞ MECLİSİ’NİN İÇ İŞLEYİŞ KURALLARI
1. Türkiye Barış Meclisi’nin, amacı I. Bölüm’deki “Programı” gerçekleştirmektir.
2. Türkiye Barış Meclisi, sivil ve bağımsız bir meclistir. Her türlü kimlik hiyerarşisini, tüm şiddet biçimlerini ve her türlü ayrımcılığı reddeder. Türkiye Barış Meclisi, barış kültürünü ve demokrasiyi öncelikle kendi içinde gerçekleştirmeyi önemser, amaçlar.
3. Türkiye Barış Meclisi, barış için çalışması ve emeği olan kişilerden oluşur. Türkiye Barışını Arıyor Konferansı’nın çağrıcıları ve düzenleyicileri, akademisyenler, yazarlar, sanatçılar, medya mensupları, emek örgütlerinin, meslek örgütlerinin, demokratik toplum örgütlerinin, diğer barış gruplarının mensupları ve yerel barış meclislerinin üyeleri Türkiye Barış Meclisi’nin üyeleridir.
4. Türkiye Barış Meclisi, sorun çözen ve bunu sorunun sahipleriyle paylaşan bir yöntemi benimser. Bu nedenle de;
· Türkiye Barış Meclisi, meclisi oluşturan bireylerin siyasal düşüncelerinden bağımsız ve bağlı oldukları örgütlerin dışında bir yapılanmadır. İlişkilerde hak eşitliği, karşılıklı saygı, bağımsızlık ve içişlerine karışmama temel ilkedir.
· Türkiye Barış Meclisi, iç işleyiş ve çalışmalarında katılımcılığı önemser ve teşvik eder.
· Kararlar, iknaya dayalı olarak konsensus yöntemi ile alınır, oylama yapılmaz.
· Çalışma ve eylemliliklerde “ortak karar, ortak uygulama” esastır.
· Konsensusun sağlanamadığı koşullarda genel eğilim dikkate alınır. Bu durumda karara katılmayanların çalışma ve eylemliliklere katılmama hakkı vardır. Ancak, çalışma ve eylemliliklerin aleyhine faaliyet yürütülemez.
5. Etkinlik, çalışma ve ortak programların giderleri, Türkiye Barış Meclisi üyeleri ve yerel barış girişimlerince karşılanır. Üyeler, her ay için en az 10 en çok 100 YTL aidat öder.
6. Türkiye Barış Meclisi, altı ayda bir toplanır. Ancak, Sekretarya’nın yada yerel barış meclislerinin gereksinim duyduğu hallerde olağan üstü toplanır.
7. Türkiye Barış Meclisi, bünyesinde oluşturulan Sekretarya, çalışma grupları vb. organizasyonlarda kadın temsili konusunda ilkesel olarak tam eşitlik esası benimser. Ancak görev ve sorumluluk üstlenmede gönüllülük esastır.
8. Barış Meclisi çalışmalarını ilkesel olarak çok dilli yapmayı benimser. (Olanaklar ölçüsünde)
9. Türkiye Barış Meclisi, kendi içinden, içerdiği tüm farklı görüş ve anlayışları temsil edecek bir Sekreterya seçer. Sekreterya;
· 25 kişiden oluşur. Kendi içinde iletişim ve koordinasyonu sağlayacak yedi kişilik koordinasyon kurulu seçer.
· En az ayda bir kez toplanır. Koordinasyon kurulu ise her hafta toplanır.
· Türkiye Barış Meclisi’nin aldığı kararları yürütür.
· Yerel barış meclislerinin, çalışma gruplarının ve diğer barış gruplarının çalışmalarının eşgüdümünü sağlar.
· Türkiye Barış Meclisi’nin aldığı kararlar çerçevesinde görüş açıklar.
· Bunun için, altı aylık süreyle görev yapacak üç sözcü seçer. Açıklamalar sadece bu sözcüler aracılığıyla yapılır. Bunun dışında hiçbir bireysel açıklama Türkiye Barış Meclisi’ni bağlamaz.
· Bir önceki toplantıda alınan kararların uygulanması ve mali konular hakkında Türkiye Barış Meclisi’ni bilgilendirir.
10. Türkiye Barış Meclisi, barış çalışmalarının toplum içinde yaygınlaşması ve kök salması için yerel barış meclislerinin kurulmasını teşvik eder. Yerel barış meclisleri;
· Çalışma ve işleyiş biçimlerini kendileri düzenler.
· Türkiye Barış Meclisi Sekreteryası ile eşgüdüm içerisinde çalışacak bir sekreterya seçer.
· Gerçekleştirdikleri çalışma ve etkinliklerle ilgili olarak Türkiye Barış Meclisi Sekreteryası’nı bilgilendirir.
11. Türkiye Barış Meclisi, gerekli gördüğü konularda çalışma grupları oluşturur.
· Çalışma grupları, Türkiye Barış Meclisi içinden ya da dışından oluşturulur. Grupların oluşumunda uzmanlık, ilgi alanı, emek ve enerji esas alınır.
· Çalışma grupları en az beş kişiden oluşur. Kişi sayısı ihtiyaca göre arttırılır.
· Çalışma grupları ilk toplantılarını Sekretarya’nın daveti üzerine gerçekleştirirler. Daha sonra toplantı ve çalışma düzenlerini kendileri oluşturur.
· Çalışma gruplarının koordinasyonu Sekreterya tarafından yapılır.
· Çalışma grupları, faaliyetleri konusunda Türkiye Barış Meclisi’ne karşı sorumludur. Çalışmalarının sonucunu rapor haline getirerek Sekretarya’ya yazılı olarak iletirler. Raporlar, Türkiye Barış Meclisi’nin ilk toplantısında görüşülmek üzere gündeme alınır.
ÖNGÖRÜLEN ÇALIŞMA GRUPLARI:
– İletişim Çalışma Grubu
– Uluslararası İlişkiler Çalışma Grubu
– Hukuk ve Anayasa Çalışma Grubu
– Ayrımcılık İzleme Grubu
– Azınlık Hakları Çalışma Grubu
– Geçmişle Yüzleşme ve Gerçekleri Araştırma Çalışma Grubu
– Göç Çalışma Grubu
– Kadın Sorunları Çalışma Grubu
– Çocuk Hakları Çalışma Grubu
– Sosyal Adalet Çalışma Grubu
– Barış Kültürü ve Dili Çalışma Grubu
– Kültür ve Sanat Çalışma Grubu