Toplumsal olayları, takvim dönemlerinin bitiş ya da başlayışlarından bağımsız olarak kendi doğalarına uygun gidişatını sürdürür. Yine de, takvim zamanının dönüm noktalarında, sanki olayların ve süreçlerin de aynı anda birer dönüm noktasından geçmesi zorunluymuş gibi düşünülür. Umutlardan, özlemlerden bağımsız olarak, akışlarını sürdüren olaylar dizisi, bir süre sonra, yeni yıl kavramının beklentiler bakımından anlamsız kaldığını gösterir Özetle, “işler eskisi gibi gitmektedir”!
Yıllık yatırım planları, siyasi programlar, sosyal hedefler, daima kendilerine özgü bir zamanı izler ve bunlar, hemen hemen hiçbir zaman takvimin yılbaşında başlayıp bitmez. Öyleyse, bir bakıma, “eski yıl-yeni yıl” değerlendirmesi yapmak bir yılsonu ve başını vesile ederek süreci gözden geçirmek demektir.

Uluslararası İlişkilerde ’94
SSCB’nin dağılmasından sonra başlayan uluslararası ilişkilerde gözlenen belli başlı değişiklikler ve bölgesel çatışmalar, son altı yılın değişmeyen gündem maddesi olmaya devam ediyor. Federasyon yapısını korumak üzere, özellikle bağımsızlık eğilimlerinin güçlü bulunduğu Kafkasya’da Rusya, gerilimi sürdürüyor ve tırmandırıyor Azerbaycan-Ermenistan, Gürcistan-Çeçenistan eksenlerinde kışkırtılan bölgesel çatışmalar, halkların bütün maddi ve manevi birikimini tüketen, üretici güçleri, siyasi yapıları ve sosyal hayatı altüst eden bir seyir izliyor ve bölge halklarının tümüyle “Rusya olmadan yaşayamayacağı” bir düzeye düşürülmesi hedefleniyor. Kafkasya’nın özellikleri, savaşın İran ve Türkiye’yi de içine çekebilecek bir yayılma göstermesine zemin hazırlıyor. ’94 biterken, bu bakımdan Türkiye’yi de ilgilendiren en önemli gelişme, Rusya ile PKK arasında gelişen ilişkiler olmuştur. Türkiye, “tarihsel ve kültürel bağlar” propagandasıyla, Kafkasya’da etkili bir güç olmanın yollarını ararken, Rusya, olası her türden müdahale ve kışkırtmaya karşı, şimdi PKK kozunu kullanacağını açıkça hissettirmektedir. Özellikle, Türkiye’nin bir dönem Elçibey vasıtasıyla darbeci girişimlerde bulunduğu Azerbaycan örneği henüz anılardayken, Çeçenistan’da olanlara karşı da, aynı siyasal perspektifle yaklaşıldığını gösteren deliller karşısında, Rusya, yeni tehditler geliştirme yoluna girmiştir. Türkiye, Çeçenistan halkının Rus saldırganlığı karşısındaki direnişini, aynı kamuoyu oluşturma taktikleriyle gündeme getirmiş ve yine faşistlerin başını çektiği gösterilerle, konuyla olan ilgisinin ve bölgedeki girişimlerinin tarzını açığa vurmuştur. Bu tarz, daha önce de Özgürlük Dünyası’nda belirtildiği gibi, “kontrgerilla diplomasisi” olarak adlandırılabilecek yöntem ve araçlarla sürdürülüyor. Gayrı-resmi ve çoğunlukla yasadışı güçlerle kurulmuş olan ilişkiler ve darbe taktikleriyle yürütülen bu sözde “diplomasi”nin hedefi, siyasi ve askeri güç bulundurarak, doğabilecek pazarlıklarda yer almayı sağlamaktır. Fakat son derece ilginç bir biçimde, Türkiye kendi sorunu olarak ilan ettiği PKK ile de kaçınılmaz bir biçimde uluslararası ilişkiler zemininde karşı karşıya gelmektedir. Türkiye’nin Avrupa ve ABD ile olan ilişkileri de dâhil olmak üzere, bütün uluslararası ilişkileri, bu noktada düğümlenmektedir. Bu durum, önümüzdeki yıl boyunca da devam etmeye adaydır.
Türk dış politikasında, ’94, “Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar” sloganının tam bir iflasa uğramasına sahne oldu. “Türkî Cumhuriyetler” diye adlandırılan ve yalnızca Türk oldukları için, Türkiye ile hem de Türkiye’nin istediği biçimde ilişkiler kuracağı varsayılan eski Sovyet Cumhuriyetleri, ırkçı-milliyetçi sloganlara itibar etmeyerek, ciddi ekonomik ve siyasal ilişkiler aradıklarından, bu ihtiyaçlarına hiçbir biçimde cevap veremeyecek durumda olan Türkiye’den uzaklaştılar. Ekonomik ilişkiler için Uzakdoğu’nun sanayileşmiş ülkelerini, siyasal ilişkiler için de, Rusya’yı eksen alan bir hiyerarşik ilişkiyi tercih ettiler. “Adriyatik”, Yugoslavya’nın parçalanmasının sonuçlarıyla ilgili umutları ifade ediyordu. Fakat bu yıl boyunca, Bosna, Türk politikasını yalnızca Refah Partisi’nin yolsuzlukları düzeyinde ilgilendirdi. Bunda, hükümetin, sloganın dış politikada tepkilere yol açan içeriğini geçmişteki bütün propagandalarını Birleşmiş Milletler’in varlığı arkasına gizlenerek unutturmaya çalışması da rol oynuyor.
Türkiye’nin Ortadoğu’ya görünüşte etkili bir biçimde ve İsrail’i başlıca dayanacak güç olarak seçerek girmeye başlaması da, uluslararası ilişkilerde önemli bir adım oldu. Türkiye, bu andan itibaren, Arap dünyası ile sorunlar yaratan ikircikli politikası yerine, Filistin’deki sözde barışı da arkasına alarak İsrail ile açıktan ve gittikçe gelişme potansiyeli gösteren bir işbirliğini başlatacaktır. Bu işbirliğinin başlıca hedefinin, ABD’nin Ortadoğu’daki varlığının güçlendirilmesine ilişkin stratejik amaçları gerçekleştirmek olduğundan kuşku duyulmuyor. Bununla birlikte, Türkiye, PKK’nin ortadan kaldırılmasının da İsrail ile birlikte daha kolay olacağı biçiminde “taktik” hesaplar da yapıyor. Ne var ki, PKK’nin giderek daha yoğun bir biçimde Kuzey Kürdistan’a yerleşmeye başlaması ve MOSSAD’ın “uzmanı” olduğu az sayıda militan ve önderden ibaret “terörist örgüt” kimliğinden çoktan çıkmış bulunması, bu işbirliğinden beklenen sonuçları büyük ölçüde geçersiz kılabilecektir. Ayrıca, böyle bir işbirliğinin, diğer bütün koşullar yerine gelse bile, PKK’nin yok edilmesi sonucunu doğurabilmesi, doğrudan doğruya, ABD’nin ve İsrail’in buna gerçekten ihtiyaç duymalarıyla gerçekleşebilir.
Bununla birlikte, İsrail’le ilişkilerde girilen yeni dönemin özelliklerini de, diğer uluslararası ilişkilerde olduğu gibi, büyük ölçüde, Kürt hareketi belirlemektedir. Türkiye, yalnızca PKK’nin yok edilmesi ile değil, aynı zamanda bölgede şu ya da bu biçimde etkili bir siyasi varlık haline gelen genel Kürt hareketinin yönlendirilmesi bakımından da İsrail ile ilişkilere önem vermektedir. Diğer yandan, ancak petrol gibi özel bir konu ekseninde geçici birlikler oluşturabilen, son zamanlarda  bu konuda kontrolünü de kaybetmiş bulunan Arap dünyasının bölünmesi ve aykırılıkların giderilmesi bakımından da İsrail ilişkileri, özel bir ağırlık taşımaktadır. Fakat ister Kürt halkına, isterse Arap halkına karşı olsun, İsrail’le girişilen her türden işbirliğinin arkasında, esas olarak ABD çıkarları ve stratejileri rol oynayacaktır.
Çekiç Güç’ün “görev süresi”nin birkaç kez daha uzatılması, yalnız Kürt sorununun değil, Ortadoğu’daki bütün uluslararası ilişkilerde, ABD etkisinin ve denetiminin güçlenerek devam ettiğini ve Türkiye’ye, hiçbir biçimde kendisine özgü politikalar izleme olanağı bırakmayan bir düzeye geldiğini göstermektedir. Görünüşte, Türkiye’de hiçbir siyasi partinin, Çekiç Güç’ün varlığından yana olmamasına karşın, bunun nasıl gerçekleştiği ise, doğrudan doğruya, “parlamenter rejim”in karakteri ile ilgili bir sorundur.
Bu arada, ABD, dünyadaki egemenlik alanlarını git gide daha da genişlettiği bir sürece girmiştir ve bu durum, geçtiğimiz yıl, yine askeri müdahaleler biçiminde kendisini göstermiştir. Haiti’deki “demokrasi ve insan hakları adına” girişilen müdahale sonucunda, yoksul halkın, henüz ne istediğini bilmeden, kör bir öfkeyle fakat tümüyle kendisini sömürenlere karşı tepkisinin sonucunda giriştiği ayaklanma, ABD güçlerince bastırıldı.
Geçen yıl boyunca, işçi sınıfının ve yoksul emekçi halk kitlelerin bütün dünyadaki mücadeleleri de, değişik biçimler altında devam etti. “Yeni Dünya Düzeni” kavramı etrafında formüle edilen ve “tarihin sonu” olarak adlandırılarak, sınıf mücadelelerinin artık sona ereceği bir döneme girildiği iddiası, en azından sertleşerek devam eden bu mücadeleler tarafından yalanlandı. Meksika’daki Zapatist köylü hareketi, Peru’da Aydınlık Yol hareketi, yılın son günlerinde ciddi silahlı eylemlerini sürdürürken, Uzak Asya’da ve bazı eski Doğu Bloğu ülkelerinde eski “komünist” partilerin devamı olan partiler, yeniden ve genel oy yoluyla iktidara geldiler. Bu örnekler, hem dünyanın her yanında sürüp giden işçi ve emekçi mücadelelerinin alabileceği boyutları göstermesi bakımından, hem de “kutupsuzluk” iddialarının temelsizliğini ortaya koyması bakımından dikkate değerdir. ABD, Amerika kıtasının tümünde uygulamayı tasarladığı ekonomik bir modelin ön biçimi olarak yürürlüğe koyduğu NAFTA’nın sonuçlarına karşı, Meksika köylülerinden bu ölçüde bir direniş beklemiyordu. “Yeni Dünya Düzeni”nin bu önemli güç gösterisi, Kanada’nın da itirazlarıyla, önemli zorluklar yaşıyor. Doğu Bloğu ülkelerindeki gelişmelerle birlikte ele alındığında, bu sonuç, “Yeni Dünya Düzeni”nin yama tutmadığını göstermektedir. Henüz bunlar çapında olmamakla birlikte, Avrupa’da ve Rusya’da da, geniş işçi ve emekçi kitlelerinin kapitalizme karşı mücadeleleri, geçen yıllara göre artan bir yükseliş gösterdi.
Türkiye’de ’94
Türkiye kamuoyunu yılbaşından bu yana meşgul eden en önemi siyasal olay, Refah Partisi’nin 27 Mart yerel yönetim seçimlerinde başkanlıkların büyük bölümünü kazanmasıydı. Pek çok yönüyle tartışılan, neredeyse kimi burjuva aydın çevrelerde tam bir panikle karşılanan bu durumun yarattığı önemli sonuçlardan birisi, siyasal bakımdan bir uçlara doğru yoğunlaşma yaşanmasına yol açmasıydı. Dinci gericiliğe karşı duyarlı bazı toplumsal kesimlerde, bir yandan yeniden Kemalizm’in sloganlarına ve onun kurumlaşmış savunucusu olarak değerlendirilen ordunun müdahalesine eğilim belirtileri doğarken, ya da bu sonuçtan çıkacak tek yolun bu olduğu propagandasına alttan alta yön verilirken, bir yandan da, özellikle üniversite gençliği arasında, sosyalizme ve demokratik kitle örgütlerine doğru güçlü bir eğilim baş gösterdi. Böylece, ekonomiden politikaya, sanattan geleneksel inançlara kadar gündelik hayatın her konusunda, dinci gericilikle alternatif muhalefet arayışları arasındaki çatışma, Türkiye’nin gündemini belirleyen önemli maddelerden biri haline geldi. Refah Partisi’nin ilgiyle karşılanmasının ardında yatan nedenlerin başında, bu partinin, ikiyüzlü bir biçimde, anti-kapitalist sloganlar kullanması gelmektedir. Tam bir ahlaksızlık ve çöküş içinde bulunan siyasi hayatta, Refah Partisi, “elden giden değerlerin” savunucusu pozisyonunu da tutmaktadır. Bununla birlikte, bizzat kendisinin karıştığı yolsuzluklar ve kirli para ilişkilerinin açığa çıkması, geniş ve militan bir tabana sahip olan bu partinin taraftarlarını etkilemekten uzaktır. Refah’ın güçlenmesinin karşısında, burjuvazi bir yandan, Hitler’ci MHP’yi, aynı motiflerle kamuoyu önüne sürmekte, diğer yandan da, “kökten dinci” akımları kontrol edebilmek için, Refah içinde de bir “değişim” programını uygulamaya çalışmaktadır. Bütün çatışmalara, çelişkilere rağmen, Refah Partisi’nin Amerikancılıkta ve sermaye taraftarlığında diğerlerinden daha geri olmadığını ise, kitleler, yüz-yüze kaldıkları her durumda, kendi deneylerine dayanarak anlayabilmektedir. ’93 başlarında Kâğıthane Belediyesi işçilerinin mücadelesiyle başlayan ve daha sonra Gebze’de yine belediye işçilerinin direnişiyle açıklık kazanan gerçek ise, diğer tüm sömürgenlerle birlikte, Refah Partisi’nin de ipliğini pazara çıkaracak tek ve en etkili gücün işçi sınıfı olduğudur.
Özelleştirme sorunu ve bunun etrafında burjuva fraksiyonlar arasında sürüp giden kayıkçı dövüşü de, geçen yılın en önemli gündem maddelerinden birisiydi. Bütün tartışmalar boyunca görülen, özelleştirmenin, uzun vadeli bir sermaye birikimi modeli olarak değil, günü kurtarmaya yönelik bir proje halinde tasarlandığıdır. İç ve dış borçlar bakımından tarihinin en büyük açmazı ile karşılaşan Türkiye egemen sınıfları, krizden çıkışın en önemli ve tek yöntemini, özelleştirme programında görürken, buna da en anlamlı cevap yine işçi sınıfından geldi.
İşçi ve memur eylemlerinin neredeyse geleneksel yıllık programlar halini aldığı ülkemizde, bu yıl, bir de üniversite öğretim görevlilerinin eylemi yaşandı. Bu olay, yoksullaşma sürecinin toplumun çeşitli kesimlerini saran bir etki kazanarak ilerlediğini göstermesi bakımından olduğu kadar, demokratik hak arama mücadelesindeki yerleri neredeyse unutulmaya yüz tutmuş akademisyenlerin, yeniden saflara yönelmesinin işareti olarak da değerliydi.
Özetle, Türkiye için, uluslararası planda ve iç ilişkilerde, siyasi ve iktisadi kriz ve bütün düğüm noktalarında tam bir çözümsüzlük, ’94’ü karakterize ediyordu. Bu sorunların tümü, önümüzdeki yılda da, belirleyici olmaya devam edecektir. 1995’te de, uluslararası ilişkilerde ve ülke içinde, Kürt sorunu başta olmak üzere, diğer bütün tıkanıklık yaratan sorunlar kalıcılığını sürdürecektir. Özgürlük Dünyası’nın, burjuvazinin yönetim krizi olarak adlandırdığı kronikleşmiş hastalığının aynı zamanda bir “eskisi gibi yönetilmek istememek” cevabıyla karşılanması da beklenmeyen bir olay olmayacaktır. Ancak önemli olan, işçi ve emekçi kitlelerinin, bu taleplerini ve itirazlarını hangi araçlarla ve hangi biçimde ortaya koyacaklarıdır. Bu bakımdan da, devrimci güçlere, halka konuşacağı dili seçmesinde ve neye nasıl karşı koyacağını göstermede büyük görevler düşmektedir. Yeni örgüt biçimleri ve yeni iletişim araçlarının yaratılması, bu açıdan büyük önem ve acil ihtiyaç özelliği taşımaktadır.

Ocak 1995

PKK, Abdullah Öcalan’ın imzasıyla, dünyanın belli başlı emperyalist şefleri ve NATO, BM, AGİK ve Avrupa Konseyi gibi belli başlı emperyalist kuruluşlarına gönderilen mektupla, yeni bir “barış taarruzu” olmanın oldukça ötesinde bir anlam ve içeriğe sahip yeni bir diplomatik yaklaşım ve diplomasi atağını gündeme getirmiş bulunuyor.
Son birkaç yıldır PKK propagandasının özü ve asıl yönelimini oluşturan, ama ısrarla açıkça tanımlanmaktan kaçınılan “siyasi çözüm” arayışının gerçek içeriği ve boyutlarını da anlamlandırıp açıklayan bu içerikteki bir diplomasi, beklenmeyen bir şey değildi. PKK çevrelerinden sızan haber ve seslendirilen beklentilere göre, geçtiğimiz Ağustos’ta “önemli gelişmeler” olacaktı! Oysa Türk burjuvazisi ve diktatörlük savaşı tırmandırıyordu. Değişmeyen propaganda ve iddia, “topyekûn imha” ve ” ’94te PKK’nın belinin kırılacağı”na ilişkindi. Geleceğe ilişkin belirli işaretler veriyor olsa da, göreceğimiz gibi, emperyalist politikanın genel çerçevesi de böyle bir zamanlamayı olanaklı kılmıyordu; ama bu, yalnızca Türk burjuvazisi ve diktatörlüğün politikasının var olan olanakları engellemesi olarak görüldü.
Ancak verilen işaretlerde artış görülmeye başlandı ve imha savaşının tırmandırıldığı ’94 yılının özellikle ikinci yansı boyunca, yalnızca PKK çevreleri değil, yerli ve başta CIA olmak üzere, yabancı istihbarat çevreleri yanında diplomatik ve politik çevreler de yeni bir ateşkes ve diplomasi atağı konusunda haberler yayıp yorumlar yaptılar. PKK, içinde bulunduğu durumda işaretleri değerlendirmeye ihtiyaç duyuyor; diğerleri ise, bir yandan işaretlerden diğer yandan da PKK’nin bugünkü olanakları ve yönelimleri, konjonktür çerçevesindeki genel ve işaretler karşısındaki özel tutumlarından hareketle değerlendirmeler yapıp tahminlerde bulunuyorlardı.
Sadece istihbarattan kaynaklanmakla kalmayıp PKK politikalarının genel yönelimi ve çerçevesine ilişkin saptamalar ve yorumlarla beslenerek yayılan bu yöndeki haber ve beklentiler, gerçeği yansıtmakla sınırlı değildi ve aslında, yönlendirici diğer politikalar yanında, bizzat PKK’yı güdümlemeyi ve onda belirli beklentiler oluşturmayı amaçlıyordu. Sonunda, PKK, koşulları ve zamanı uygun gördü; kendi beklenti ve politikalarıyla belli başlı uluslararası politik, diplomatik ve istihbari çevrelerin, emperyalistlerin beklenti ve politikalarının belirli bir uyum sağladığı saptamasıyla atağını başlattı.
Doğrusu, ’92 ortalarından bu yana, reformist Kürt burjuvazisinin PKK üzerindeki etki ve ağırlığı artmış, başka şeylerin yanı sıra, bu etki, SSCB’nin çöküşünün anlamı ve yarattığı sonuçların “bilincine varılarak”, Vietnam türü bir zaferin olanaksızlığı ve savaşın “iyi” bir uzlaşmayla sonuçlandırılması zorunluluğu üzerine geliştirilen tezlerin geçerlik kazanması biçiminde kendisini ortaya koymuştur. PKK politikaları böyle bir uyumun tutturulmasına yönelmiş; reformist Kürt burjuvazisinin ağırlığı arttıkça, bu uyum daha çok amaçlanır ve istenir olmuştur. Kürt burjuvazisi, bir yandan zorbalık ve zulmün yükselişi, bir yandan da oluşturulan beklentilere bağlı olarak, kendisini her geçen gün daha çok emperyalizmin kollarına atmakta ve bu durum PKK’yi giderek daha fazla etkisi altına almaktaydı. Ve son diplomasi atağı, bu etkiler bileşimi altında başlatıldı.

EMPERYALİZM, İLİŞKİLER VE İKİ ÖRNEK
Öcalan, Clinton ve diğerlerine, NATO ve diğer kuruluşlara yolladığı mektubunda şunları yazdı:
“… Dünyanın hiçbir yerinde acil müdahaleyi bu kadar dayatan bir sorun yoktur… Dünyanın artık bu devlet katliamına daha fazla seyirci kalmaması gerektiğine ve Kürdistan’daki Türk özel savaş uygulamalarına karşı tutum alması gerektiğine inanıyorum. Bunu, ulusum adına ve geciktirilmeden bekliyorum. Bu konuda üstümüze düşeni yapmaya hazır olduğumuzu söylüyorum. Yapacağınız girişimleri ve atacağınız adımları sonuna kadar destekleyeceğimi ifade ediyorum.” (Özgür Ülke, 26 Kasım 1994)
7 Kasım ’94 tarihli bu mektup, belirli bir yönelimin kendi sonucuna götürmek üzere, temel bir adımın atıldığını ortaya koymaktadır.
Sorunun, ’93 Martı’nda ilan edilen birinci ateşkes çerçevesinde üzerinde çokça konuşulan, atılan adımın taktik bir adım olup olmadığına ilişkin tartışmanın ötesinde ele alınması zorunludur. Kuşkusuz her adım, bir taktiğin ifadesidir ya da taktiğin alanına girer. Ancak önemli olan, taktiğin nasıl bir içeriğe sahip olduğu, hangi ilişkilerin sonucu olarak gündeme alındığı ve ne tür bir genel stratejiye bağlandığıdır. Nisan ’93 tarihli Özgürlük Dünyası’nın “geçici ve tek taraflı ateşkes”i konu alan “Devrim ve Diplomasi” başlıklı yazısında buna dikkat çekilerek şöyle söyleniyordu:
“Ortadoğu’da herhangi bir devrimci hareketin, bölgede egemen devletler kadar emperyalistlerin çeşitli klik ve taraflarının da karıştığı bir sürece girmemesi ve attığı her ileri adımın yalnızca bölgeyi değil, bütün dünyayı ilgilendiren sonuçlar doğurmaması mümkün değildir. Bu yüzden bugün PKK’nin geldiği noktayı, yalnızca PKK’nin taktiklerinde bir değişme olarak değil, Ortadoğu’ya ilişkin olarak, başlıca emperyalistlerin ve bölge devletlerinin son derece hareketli ve çatışmak bir döneme hazırlanmalarıyla ilgili ve büyük ölçüde PKK’nin dışında gerçekleşen ilişkilerin sonucu olarak değerlendirmek mümkündür.”
Ve konuyla ilgili olarak, Özal ve Talabani’nin oynadıkları rol, veri olarak alınarak değerlendirme geliştirilmişti:
“ABD’nin Kürt politikasının Ortadoğu’daki iki sözcüsü durumunda bulunan Özal ve Talabani’nin, PKK’nin son tavrında en etkili rolde bulunuyor olması, kararın PKK’nin mücadeleye ilişkin tercihlerinden ve devrimci bir politikaya dayanan bir diplomasinin gereklerinden değil, emperyalist faaliyet süreçleri tarafından kuşatılmış olmaktan kaynaklandığını söyleyebilmek için zemin hazırlıyor.”
Bir taktik ya da diplomatik girişim, şüphesiz yalnızca bir tercih ya da irade sorunu olamaz; uygulanmak üzere, şu ya da bu biçimiyle salt isteğe bağlı olarak seçilemez. Nesnel koşullardan, maddi gerçeklerden ve onlara hayat veren bir dizi ilişkilerden kaynaklanmak ve güç almak durumundadır. Bunlar arasında, emperyalistler ve gericiliklerle ilişkiler, onların birbirleriyle ilişkileri de olmak zorundadır. Ama her taktik ya da diplomatik girişim, belirli uzlaşmaları içerse de -ki diplomasi, çeşitli uzlaşmaları öngörmeden yapılamaz- emperyalistlerin ve gericilerin planlarını, ulusal ve uluslararası ölçekte burjuvazinin emel ve amaçlarını gözetmek ve onlara karşıtlık temelinde geliştirilmek zorundadır.
Tarih, sömürülen ve ezilen sınıfların devrimci ve komünist hareketlerinin olağanüstü zor durumlarla yüz yüze kaldıklarının, örneğin devrimci ve komünist hareketleri varlık-yokluk sorunuyla karşı karşıya bırakan son derece elverişsiz koşulların, emperyalist ve gerici güçlerin büyük üstünlüklerle kuşatmalarının, şart dayatıcı ve dikte edici emperyalist faaliyet süreçlerinin ve bunlara karşı da devrimci taktiklerin ve diplomasinin tanıklığını yapmıştır. İktidara henüz gelmiş proletarya ve Sovyet halkına karşı yöneltilmiş, Petrograd’a birkaç saatlik mesafeye kadar ilerlemiş ve daha güçlerini düzenleyip toparlayamamış ve cephe gerisinde zafer kazanamamış Sovyet Devrimi’nin varlık-yokluk sorununu gündeme getirmiş olan Alman birliklerinin saldırısı koşullarında, barışı ve Sovyet devletinin esenliğini sağlamak ve devrimin güçlerini derleyip toparlamak için zaman kazanmak üzere yürütülen ve Brest-Litovsk Barış Antlaşması’nın imzalanmasına götüren diplomasi ve izlenen geri çekilme taktiği, en çok bilinen örneklerden biridir. Bu antlaşma ile Sovyet Rusya, Alman emperyalizmine büyük toprak parçalarını terk etmek zorunda kalmış ve önemli tavizler verilmesiyle sağlanan uylaşmayla, bir anlamda devrim kurtarılmıştır. Henüz ülkenin geniş bölümlerinde gücünü kabul ettirememiş olan ve karşı-devrimci isyanlarla tehdit edilen Sovyet Rusya’nın yürüttüğü uzlaşma arayan diplomasi ve izlediği geri çekilme taktiği, kuşkusuz ne Alman emperyalistleri hakkında yayılan hayaller üzerine kurulmuştu ve hele ne de onların “yardımı” ile iç güçlüklerin üstesinden gelmek tasarlanmıştı. Lenin’in en çok kullandığı niteleme, “Alman emperyalist haydutları” idi.
“Diyelim ki, otomobiliniz silahlı haydutlar tarafından durdurulmuştur. Haydutlara, paranızı, pasaportunuzu, tabancanızı; otomobilinizi veriyorsunuz ve böylelikle haydutların o hoş refakatinden kurtulmuş oluyorsunuz. Bu bir uzlaşmadır, bunda kuşku yok. ‘Do ut des’, sana paramı, silahlarımı, arabamı ‘veriyorum’, bana canımı ‘veresin diye’. Deli olmadıkça hiç kimse böyle bir uzlaşmanın ‘ilkelere aykırı’ olduğunu öne süremez ya da uzlaşmayı yapanın haydutların suç ortağı olduğunu ileri süremez (haydutlar otomobili ve silahları yeni haydutluklar için kullanmış olsalar bile, bu böyledir). Alman emperyalist haydutlarıyla bizim uzlaşmamız, işte buna benzer bir uzlaşmaydı…”
“Brest-Litovsk Barışı’nı imzalayarak Alman emperyalistleriyle bir uzlaşma yapmış olan parti, daha 1914’ün sonundan başlayarak enternasyonalizmini pratikte geliştirmeye başlamıştı. Bu parti, iki emperyalist soyguncu arasındaki savaşta, çarlığın yenilgisini önermekten ve ‘vatanın savunması’ sloganına karşı çıkmaktan çekinmemişti… Bu parti ‘kendi’ emperyalistleriyle hiçbir anlaşma kabul etmedi, tam tersine, onların iktidardan düşürülmesini hazırladı ve düşürdü de… Emperyalistlerin gizli antlaşmalarını yayınlayan ve bunları fesheden hu parti, bütün halklara barış önerdi ve ancak İngiliz-Fransız emperyalistler, barışı baltaladıktan ve Bolşevikler de Almanya’da ve öteki ülkelerde devrimi hızlandırmak için bir insanın yapabileceği her şeyi yaptıktan sonra, Brest-Litovsk’un yırtıcı hayvanlarının şiddetine boyun eğmek zorunda kaldı.” (Lenin, “Sol” Komünizm, s. 28-30)
Bir başka, çok bilinen ve üzerine çok söz söylenen örnek de, 2. Dünya Savaşı yaklaşırken SSCB’nin yürüttüğü diplomasi ve uyguladığı taktiklerdir.
İtalya, Almanya ve Japonya’da faşizmin iktidara gelmesi sonrasında dünyada birbirinin rakibi iki emperyalist blok oluşmuş; sofraya geç katılan ve bu yüzden de sömürgelerden yoksun kalan Alman-İtalyan-Japon mihveri, dünyanın paylaşımından pay talep etmişti. Japonya, Mançurya ve Çin’e; İtalya, Etopya’ya; Almanya, Avusturya ve Çekoslovakya’nın Südetler bölgesine saldırarak ilhaklara; Almanya ile İtalya birlikte İspanya’ya askeri bir müdahaleye giriştiler. Mihver devletleri saldın halindeydiler. Onlarla Münih’te toplanarak anlaşan, “barış yanlısı” ya da o gün için savaştan uzak durmayı çıkarlarına uygun bulan, çünkü hemen tüm sömürgelere sahip olan “demokratik” ülkeler, ABD, İngiltere, Fransa ise, bir “tarafsızlık ve karışmama” siyaseti izliyorlar, saldırganların ellerini serbest bırakıyor, SSCB’nin yürüttüğü bütün diplomasi ve önerdiği faşizme ve saldırganlığa karşı barış ve demokrasi cephesi kurulması ve saldırganlığın birlikte püskürtülmesi politikasına eğilim göstermeyerek saldırganları cesaretlendirme ve SSCB’ye saldırmaya teşvik etme tutumu alıyorlardı. “Demokrasi yanlısı” ülkelere sayısız kereler bu politikalarını değiştirmeleri ve ortak bir cephe kurulması için başvuran SSCB, bu girişimleri yanıtsız kalınca, üzerine sürülmekte olan faşizm belasının yönünü değiştirecek bir taktikle “tarafsızlık ve karışmama” siyasetini yanıtladı ve bir manevra ile yeni bir diplomasi atağı başlattı. Alman emperyalizmine yönelik ve onunla ve diğer mihver devletlerle “demokratik” devletlerin aralarındaki çelişkilerden SSCB’nin güvenliği ve dünya devrimi lehine yararlanmayı gözeten bu atak, Sovyet-Alman Saldırmazlık Paktı’nın imzalanmasıyla sonuçlandı.
Stalin ve SSCB, ne İngiliz-Fransız ittifakına cephe önerirken ve ne de SSCB-Alman Saldırmazlık Paktı imzalanırken, genel olarak emperyalizm ve özel olarak da iki emperyalist ittifakın amaç ve yönelimleri üzerine hayaller kurdu; barışı, demokrasiyi, Sovyet ve dünya proletaryasının çıkarlarını ve sosyalist anayurdun güvenliğini bir emperyalist ittifaka ya da diğerine ihale etmedi. Önce, barışı çiğnemekte çıkarları olmayan “demokratik” ülkelerin o gün için barış yanlısı oluşları ve sonra da, başta Almanya olmak üzere, faşist mihverin İngiliz-Fransız emperyalistleriyle hesaplaşmaya yönelik tutumlarını değerlendirdi. Stalin ve SSCB’nin tutumunda, herhangi bir emperyalist haydut hakkında beklentilere sahip olma ve onlardan herhangi birini “yardıma” çağırma eğiliminin zerresi olmamıştır. Stalin, 1939 Martı’nda SSCBK (B) P 19. Kongresi’ne sunduğu Merkez Komitesi Faaliyet Raporu’nda, Sovyet dış siyasetinin dayanaklarına ilişkin olarak şöyle diyordu:
“Dış siyasetinde, Sovyetler Birliği:
1. Büyüyen iktisadi, siyasal ve kültürel gücüne;
2. Sovyet toplumumuzun manevi ve siyasal birliğine;
3. Ülkemiz halklarını birleştiren dostluğa;
4. Kızıl Ordu ve kızıl donanmasına;
5. Kendi barış siyasetine;
6. Barışın korunup sürdürülmesinde hayati çıkarları bulunan tüm dünya emekçilerinin manevi desteğine;
7. Şu ya da bu nedenle, barısı çiğnemekte yararları olmayan ülkelerin sağduyusuna dayanır.” (Stalin, Leninizm’in Sorunları, s. 697)
Sovyet diplomasisinin de, başka bir temelde değil ama dayanakları özetlenen Sovyet dış politikası temelinde yürütüldüğü kesindir.
Her iki örnek de, kuşatılmışlığın zor koşullan ile ilgilidir. İki örnekte de taktik ve buna bağlı olarak diplomasi, zor koşulların üstesinden gelmek üzere geliştirilmiştir. Ve kuşkusuz, her iki koşul ve döneme ilişkin taktikler ve diplomasi, “emperyalist faaliyet süreçleri tarafından kuşatılmış olmak”la kaçınılmaz biçimde ilişkili olmakla birlikte, kaynağını bu süreçlerin bütünü ya da belirli bir bölümünde bulmamış, emperyalist faaliyet süreçlerinin dayatıp dikte ettiği, şekillendirdiği taktik ve diplomasi girişimleri olarak ortaya çıkmamış; bu süreçleri ve küçümsenemez etkilerini hesaba katan, maddi ve manevi dayanaklarıyla devrimci bir politikadan, devrimin ve devrimci güçlerin korunması, sağlamlaştırılması ve geliştirilmesi kesin yöneliminin ifadesi olarak Rus ve dünya proletaryasının çıkarlarından kaynaklanarak saptanmış ve yürütülmüştür.
Sorun, emperyalist faaliyet süreçlerinin şekillendiriciliğinin, bu süreçlerle uyumun kabul edilip edilmemesidir; taktik ve diplomasinin devrimci bir temele, uluslararası burjuvazi ve emperyalizm karşıtlığına dayanıp dayanmamasıdır.
Devrimci taktik ve diplomasi, uluslararası burjuvazi ve emperyalist faaliyet süreçleri, onların politikaları ve diplomasisi zemin edinilerek uygulanamaz. Bu, uluslararası burjuvazi ve emperyalizm karşıtlığından onlarla birleşme ve uyumun gözetilmesine geçiş ve devrimci temelin yitirilmesi anlamına gelir. Ve PKK’nin son diplomasi girişimi, hızla uluslararası burjuvazi ve emperyalizmin faaliyet süreçlerinin zeminine kayışın, onlar tarafından oluşturulan çerçevenin kabul edilmekte oluşunun örneğini sunmaktadır. Diplomatik atağı başlatan ve politik yardım ve müdahale talep eden mektup, devrimci bir içeriğe ve emperyalizm karşıtı bir yaklaşım ve ruha sahip olmaktan kesinlikle uzaktır. “Dizginleri” gönüllü olarak emperyalistlere teslim etmekte, onların yönlendiriciliğini kabullenme sözü vermekte ve baştan kabullenmekte, müdahale çağrısının yanı sıra, “yapacağınız girişimleri ve atacağınız adımları sonuna kadar destekleyeceğimi ifade ediyorum” diyerek kendisini, birinci özne olmaktan çıkarıp “destekçi” durumuna sokmakta; emperyalizmin çizmiş olduğu çerçeveyi kabullenmiş olmanın ötesinde, bundan sonra çizeceklerini de kabullenmektedir. Buradaki destekçilik, şimdiden bilincinde olunsun ya da olunmasın, kuşkusuz emperyalizm destekçiliği olmakta, bunun sözü verilmektedir. Bugünkü güç ve olanaklarla ve en başta milliyetçi bir zeminde hareket ediyor olmakla, devrimci bir platformu koruyabilme ve devrimci faaliyet süreçleri içinde bulunuyor olabilmenin sınırına gelindiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Artık, devrimci ama antikapitalist olmayan burjuva, küçük burjuva zeminde yürümenin, bir yandan Türk imha savaşının baskısına bir yandan da Ortadoğu’da dayatılan emperyalist planların baskısına bağlı olarak, olağanüstü zorlaştığı ve emperyalizmin  “destekçiliği”  rolü benimsenerek onun koruyucu kanatları altına sığınmanın ciddi olarak gündeme alındığı görülüyor.

DİPLOMASİ VE POLİTİKA
PKK diplomasisi, emperyalist ilişkiler ve dikte ettiği planlar zemininde, emperyalizmin çizdiği sınırlar kabullenilerek ve kendini esas ve şart koyucu güç olarak inkâr anlamına gelmek üzere “destekçi” rolü benimsenerek yürütülmekte; uzunca bir süredir, askeri faaliyet de içinde olmak üzere, bütün diğer faaliyetler, bu diplomasinin çıkarları ve başarısı gözetilerek ve ona tabi kılınarak sürdürülmektedir.
Bu durum, yayınların içeriği ve konu seçimlerinde açıkça görülmektedir. Avrupa Konseyi ve AGİK gibi emperyalist kuruluşlarla onların ve benzerlerinin ve bir dizi emperyalist devletin yetkili ve temsilcilerinin Kürt sorunu “lehine” ve yarım ağız PKK’yi gözeten rapor, karar, demeç ve açıklamaları yayınların başköşelerine kurulmakta ve işlenen esas materyalleri oluşturmaktadır. Öyle ki, son zamanlarda bu tür haberler, gerilla saldırıları ve çatışma haberlerini gölgede bırakmaktadır.
Diplomasinin, devrimci bir örgüt ya da devlet açısından zaman zaman önemli bir ağırlık kazanabileceği tartışılmaz. Ama bir örgüt ya da devlet, faaliyetlerini ağırlıklı ve esas olarak diplomasi ve onun gerekleri üzerine kurmaya, devrimci diplomasinin temelini oluşturması zorunlu politik faaliyetlerini ve onların dayanaklarını geliştirmeyi ikinci plana düşürmeye ve diplomasinin gereklerine göre düzenlemeye başladığı andan itibaren, devrimciliği tartışmalı hale gelir. Bu, kesinlikle devrim ve devrimcilikten geriye doğru atılmış önemli bir adım anlamını taşır; faaliyetin politik alandan ağırlıklı ve esas olarak diplomatik alana doğru kaydırılması ve politik faaliyetin diplomasinin ihtiyaçlarını karşılamaya göre yönlendirilmesi, devrimci diplomasi alanından ideolojik, politik ve örgütsel çerçevesi emperyalizm tarafından çizilmiş burjuva gerici diplomasi alanına geçişi ifade eder.
Arafat ve FKÖ’nün başını yiyen ve onları işbirlikçiler olmaya evrilmeye götüren bundan başka bir şey değildir. Ülke içinde politik ve askeri faaliyeti yeterli düzeyde geliştiremeyen, uzun süre Ürdün ve Lübnan’daki üslerine dayanarak sürdürdüğü askeri faaliyeti bir pazarlık unsuruna dönüştüren ve BM ve İslam Konferansı gibi örgütler içinde ve onlar aracılığıyla, başta büyük devletler olmak üzere, burjuva devletlere yönelik diplomatik faaliyeti esas almaya kayan Arafat ve FKÖ, bugün geldiği noktaya, İsrail’in bir polis şefi ve kuruluşu olmaya kadar sürüklenmiştir.
Politik faaliyet, devrimci diplomasinin temeli olmak durumundadır. Devrimci politika olarak sistemleşmiş, proletarya ve emekçilerin geleceğe uzanan sınıf çıkarları tarafından yönü çizilmeyen ve temeli oluşturulmayan diplomatik faaliyet, başlangıçta devrimci niyetlerle yürütülmeye başlansa bile, kısa sürede yozlaşacak, amaçlarından uzaklaşacak ve uluslararası burjuvazi, emperyalizm ve gericilik tarafından örgütlenmiş, çerçevesi ve sınırları belirlenmiş bir alanda zorla ya da güler yüzle ama şöyle ya da böyle ikna edilerek yeni amaçlarla donatılacak ve zaten ancak bu tür “yeni” amaçlara sahip oldukça ya da kılındıkça devrimci politik temelinden kopacak, politikaya tabi olmak yerine onu kendisine tabı kılacak ve politik faaliyeti, kendi ihtiyaçlarına göre düzenlenmeye zorlayacaktır.
Devrimci politik temele dayanmayan ya da politik faaliyeti kendisine tabi kılacak bir ağırlık kazanarak politika ile ilişkisinde esas unsur durumuna gelmiş diplomasi ve diplomatik faaliyet, nihai amaçlarını kaybetmesi ve bir politik temele dayanmazlık edemeyeceği için devrimci politikanın yerine burjuva ve emperyalistler ve gericiler tarafından dayatılmış politik bir temelin ikamesi kaçınılmaz olması nedeniyle yozlaşır. Kendilerine karşı diplomasi yapılması gerekenler, emperyalistler ve gericiler, kendi faaliyet süreçlerini, çıkar ve planlarını, politikalarını, çerçeve olarak, “diplomatlara” dayattıkça, diplomasi “oyununun gönüllü olarak “karşı tarafın Gaitasında” oynanması kabullenildikçe, diplomasinin devrimci olması ve öyle kalması olanaksızdır.
Devrimci politik temelini kaybeden ya da böyle bir temele dayanmayan diploması, devrimci politikanın yerine gerici politikanın geçmesinin kaçınılmazlığı yanında, şu basit nedenle de devrimci kalamaz: Devrimci diplomasi, temsil ettikleri sınıf çıkarları farklı ve çoğunlukla karşıt örgüt ve devletler zemininde yürütülür ve nihai amaç ve hedefler gözetilerek ve bu amaç ve hedefler yakınlaştırılmak ya da onlara ulaşmak olanaklı kılınmak üzere, kaçınılmaz taviz alışverişleri ve uzlaşmalar üzerinden gerçekleşir. Taviz ve uzlaşmalar ön varsayılmadan ve gerçekleştirilmeden, diplomasi de yapılamaz. Bu devrimci diplomasi açısından da geçerlidir. Ve diplomatik alanın bir tavizler ve uzlaşmalar alanı olduğunu söylemek hiç de yanlış olmaz. Ama işte tam da bu nedenle, devrimci politik temelini ve kuşkusuz buna bağlı olarak devrimci sınıf amaç ve hedeflerini kaybeden diplomasinin, salt bir tavizler ve uzlaşmalar sistemine dönüşmesi, devrimci içeriğini kaybedip, diplomasinin uluslararası arenasında egemen emperyalizmin diplomatik faaliyetinin bir uzantısı haline gelerek, bu faaliyete temel sağlayan gerici emperyalist politikalar ve faaliyet süreçlerine bağlanması ve onların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeniden organize olması ya da daha baştan emperyalizmle uyumun ve böyle bir organizasyonun ifadesi olarak ortaya çıkması kaçınılmazdır. Taviz ve uzlaşmalar, devrimci politik temelini yitirerek, devrimci mücadelenin ilerleyişini kolaylaştırmak ve mümkün kılmak gibi belirli devrimci amaçları gerçekleştirmek üzere verilmez ve yapılmazsa, salt tavizler ve uzlaşmalar olarak, sistem içi reformculuğun unsurları olarak sistemleşirler ve uygulayıcılarının sistem içinde kendilerine yer arayışlarına işaret ederler. Mektupla doruğuna çıkan diplomasi atağında da, bundan başka bir şeye tanık olunmuyor.

EMPERYALİZM NEDİR, NE DEĞİLDİR?
Emperyalist şefler ve kuruluşlara mektubunda “acil müdahale” talep eden, müdahalede “üstümüze düşeni yapmaya hazır olduğumuzu söylüyorum” vurgusundan sonra, atılacak emperyalist adımlara “sonuna kadar destek” vereceğini ilan eden Öcalan, bunlarla yetinmiyor ve şunları da söylüyor:
“Tarihin hepimize ve insanlık adına sorumluluk yüklediğini tekrar ederken, yeni görüşme ve çözüm yolunu açacak ilişki sürecinin başlayacağına olan inancımı dile getirirken, bir demokratik sürece ve tüm çözüm önerilerine hazır olduğumuzu tekrarlıyor ve içtenlikle selamlarımı sunuyorum.”
PKK, Kürt illerinin salt bir Türk sömürgesi olduğu görüşüyle ilk ortaya çıktığı yıllardan bu yana, Kürt illerine yönelik emperyalist sömürü, yağma ve tahakkümü, sürekli olarak üçüncü, beşinci planda bir sorun olarak ele alıp küçümsemiş, çoğu kez hemen hiç sözünü etmeyerek gözden uzak tutmuş, emperyalizmi, son yıllarda artmak üzere, hem de Türk egemenleriyle çelişmeleri nedeniyle ulusal harekete olumlu etkide bulunan salt bir dış faktör olarak kavrayarak, “TC”yi neredeyse biricik düşman olarak varsaymıştır.
Yine zaman zaman “emperyalizm” sözcüğü kullanılmıyor değildir; ama örneğin anlam ve içeriği, PKK’yi “terörist” ilan edip PKK yanlısı dernekleri kapattığında, bu eylemleri nedeniyle Almanya ya da İngiltere tanımlanmak üzere kullanılarak daraltılmıştır. ABD’ye ilişkin emperyalizm tanımı ise hemen hemen hiç yapılmamakta; örneğin “Çekiç Güç”, emperyalist bir müdahale gücü olarak değil, “kurtarıcı” ya da böyle denmese bile, en hafif tabiriyle düzenleyici bir “destek” güç olarak yorumlanmaktadır.
Hedef ve hedeflere işaret eden kavramlarda daralma, bundan ibaret değildir. Son dönemlerde, yeni yönelişleri sekteye uğratmaktan kaçınmak üzere, kapitalizm karşıtlığı anlamı verebilecek hiçbir kavram ve böyle kavramlarla ifade edilebilecek hiçbir hedef, PKK literatüründe kendisine yer bulamamaktadır. Bu literatürde sınıfsal kavramlara yer kalmamıştır. Eskiden zaman zaman hedef olarak gösterilen egemen Türk burjuvazisinden artık söz edilmemektedir; hedef, önce “TC” ya da “devlet” olarak, en sonunda daha da küçültülerek “rejim” olarak daraltılmıştır. Devrilecek olan, bir toplumsal sistem ve onun egemen sınıfı olarak burjuvazi ve toprak ağalan ve onların diktatörlüğü değildir ve zaten, önce devirme yerine pek de yüksek sesle olmayan bir ayrılma ve bağımsızlık talebi ileri sürülürken, “siyasi çözüm” arayışına girilmesinden bu yana devirmekten de bütünüyle vazgeçilmiş, “diyalog” ve bir arada yaşama noktasına gerilenilmiştir. Bunlar, devrimden caymanın ve sistem içinde yer aramanın açık işaretleridir ve başlıca, “sorun çözücü” olarak tanımlanmaya başlayan emperyalizmle uyum ve birleşme gözetilerek gündeme getirilmiştir.
Öcalan “tarih ve insanlık adına sorumluluk” yüklediği emperyalizme, ayrıca sorun çözücü bir fonksiyon da yüklemektedir:
“Kürdistan sorununun herhangi bir sorundan daha çok uluslararası olduğu gerçeğini bildiğimiz için, etkili devletlerin ve/veya uluslararası kuruluşların çözümde, önemli rol oynayabileceğine inanıyoruz.”
Emperyalizmin dünya üzerinde birçok sorunu kendi usulünce çözdüğü biliniyor. Ama bu, devrim ve devrimcilik adına istenir ve kabullenilebilir bir usul ve çözüm müdür? “Tarih”, “çözücü sorumluluk”u, “etkili devletler”e, yani emperyalistlere mi yüklemiştir ve üstelik emperyalizme “tarih” adına Öcalan’ın yüklediği bu “sorumluluk”, hem de “insanlık adına” bir sorumluluk mudur? Emperyalizm, tarihin ve insanlığın dayattığı bir sistem midir? Son dönemlerde hemen hiç olmasa da, eskiden zaman zaman sosyalizm lafı da eden Öcalan, Aralık ’90’daki 4. PKK Kongresi’nde “reel sosyalizm” olarak tanımladığı ve yanlışlar içinde olduğunu söylediği “sosyalizmin yıkılışı” (revizyonizmin çöküşünü böyle değerlendiriyor) ve “ulusal kurtuluş mücadelelerine daha geniş hareket alanı açacağı için olumlu bir gelişme” olarak nitelediği blokların yıkılışı sonrasında, yoksa “tarih ve insanlık adına” dayatılan sistemin emperyalizm olduğu görüşüne mi gelmiştir? SSCB ve Doğu Avrupa ülkelerindeki sistemi yanlışları olsa da, sosyalizm ve Varşova Paktı’nı da sosyalist bir blok olarak gören Öcalan, yıkılışlarının olumlu bir gelişme olduğunu ve ulusal kurtuluş mücadelelerine daha geniş hareket alanı açacağını nasıl iddia etmektedir? Ya biri ya diğeri değil mi? Sosyalistse ve yıkılmışsa, ulusal hareketler bundan nasıl bir yarar sağlayacaktır? Bu, teoride sosyalizmle ulusal kurtuluş hareketleri arasındaki, ortak düşman emperyalizme yönelik ittifak ilişkisini ve karşılıklı desteği inkâr ve sosyalizm yerine emperyalizmle ilişkilerin tercih edilmesi demektir. Ve bu yaklaşım, emperyalizme  “insanlık adına” “tarihi” rol biçilmesi tutumuyla uyum içindedir.
Kapitalizm, insanlığı ilerletici tarihi rolünü çoktan oynayıp, o defteri kapatmıştır ve özellikle emperyalizm aşamasında, proletarya ve tüm ilerici ve devrimci sınıflar ve ezilen halkların, kısacası insanlığın düşmanı olarak, üzerine kurulu olduğu uzlaşmaz sınıf karşıtlığının tarihsel olarak zorunlu kıldığı üzere, yıkılışa ve yerini sosyalizme terk etmeye mahkûmdur. Üstelik emperyalizm döneminde kapitalizm, yalnızca uzlaşmaz sınıf karşıtlığına bağlı olarak proletaryanın kaçınılmaz darbelerini üzerine çekecek olmakla kalmamakta, proletaryanın müttefiki olarak yağmalayıp zulmettiği ezilen halkların darbelerine de kaçınılmazlıkla muhatap olmaktadır. Sosyalist bir ülkenin kalmadığı ve sosyalizmin itibar kaybı içinde olduğu günümüz koşullarından hareketle emperyalizmi, insanlığın ve tarihin “sorumlusu” olarak göstermek, daha fazlasını bir yana bırakalım, ulusal sorunun çözümünde emperyalizmle uyumun ve birliğin gözetildiğine, ulusal bir hareket ve onun bir örgütüne en önde gelen düşmanı olması gereken emperyalizm sistemi içinde yer aranıp bulunmaya çalışıldığına işaret eder.
Emperyalizm, kapitalizmin en yüksek ve son, tekel kârının gerçekleştirilmesine dayanan aşaması olarak, yalnızca proletaryanın sömürülmesinin yoğunlaşması demek değildir. O, aynı zamanda, hiçbir ulusal ve insani değer gözetmeyen bir yağmacılık ve saldırganlık olarak dünyanın birkaç büyük emperyalist devlet tarafından ekonomik ve siyasal olarak paylaşılması üzerine kuruludur. Çeşitli yol ve yöntemlerle bağımlılık altında tutup sömürgeleştirdiği gelişmemiş ülkeler ve ezilen halklarının bütün yeraltı ve yerüstü kaynaklarının, bütün ulusal zenginliklerinin yağmacısı, ele geçirmiş olduğu ulusal ekonomi ve pazarların dikte ettiricisi, siyasal efendisi ve tahakkümcüsüdür. Emperyalistlerin ulusal sorunların çözümündeki katkıları, bu belirtilen temelde, ekonomik ve siyasal egemenlik altına almaya ve kendi tahakkümünü sağlamaya yöneltip götürme anlamında bir değer ifade eder. Emperyalizm, kapitalist sisteme ve kendi egemenliğine dokunulmadıkça, egemenliğini garanti eden çeşitli ulusal hareketlerle çeşitli ulusal kombinezonlar gerçekleştirmekten kaçınmaz. Onun açısından yalnızca paranın egemenliğinin bir anlamı vardır; ulusal sorun da içinde olmak üzere, geriye kalan hiçbir şey onun için bir anlam ifade etmez. Türk olmuş Kürt olmuş fark etmez; yeter ki kendi çıkarları gerçekleşebilsin. Amaç ve planlarını en iyi şekilde uygulamaya en çok el veren, tercih nedenidir. Ama buna “insanlık” yüklemek, tarihin insanlığa emperyalist bir son biçtiğini iddia etmek, tarihi ve insanlığı hiç bilmemek demektir.
Emperyalizmin en son iki “tarih” ve “insanlık adına” müdahalesine Somali ve Irak Kürdistanı’nda tanık olundu.
Irak’ta Saddam’ı çökme noktasına neredeyse getirmesine rağmen, son darbeyi vurmayan ve ama Kürtler içinde olmak üzere, bütün Saddam muhaliflerini ona karşı kalkışmaya teşvik eden günümüz emperyalizminin önde gelen ülkesi ABD, Saddam’ın ellerini serbest bırakarak Irak Kürtlerine ateş yağdırmasını ve yerlerinden yurtlarından olan, binlercesi de ölen bu mazlum halkın, Bush’u bağrına basmasını ve bilinç çarpıtılmışlığı içinde Amerikan emperyalistlerini “kurtarıcı” olarak yüceltmelerini sağladı. Ardından Saddam’ı durdurdu; Kürtleri arkasına almıştı. Böylelikle Amerikan emperyalizmi, Saddam’a kırdırdığı Irak Kürt halkını kendi efendiliğine razı etmiş ve son derece “insani” bir yöntemle Ortadoğu’da bir “sağlam” mevzi daha elde etmiş oldu. Burnumuzun dibindeki, üstelik doğrudan ezilen Kürt halkına yönelik bu “insani” davranış öğretici değilse, Afrika’nın Somali’sine kadar gitmeye hiç gerek yok. Ama yine de Amerikan emperyalistlerinin, bir başka mektup muhatabı emperyalist bir kuruluş olan BM’nin miğferleriyle ve kuşkusuz “insanlık adına” müdahale ettiğini ve onca kan döktüğünü hatırlatalım.
Emperyalizmin, özellikle İkinci Savaş sonrasında askeri işgal yöntemini eskittiği, zaman zaman bu yola başvursa da, esas olarak bu yöntemi kullanmadığı ve yerli sömürücü sınıflar içinden adam satın alarak, kendisiyle birleşen bir yerli işbirlikçi sınıf yaratma ve ekonomik olarak ilhak ettiği ülkeleri onlar aracılığıyla işgale gerek kalmadan yönetmeye dayanan yeni sömürgeciliği uygulamaya yöneldiği biliniyor. Bu yolla emperyalizm, işgalci çirkin yüzünü gizleyebilme, halkların ve insanlığın yardımcısı ve hatta kurtarıcısı olarak görünebilme olanaklarını elde etti.
Ama öyle oldu ki, giderek bu yöntem uygulandığında bile, hem emperyalizm çirkin yüzünü pek gizleyemez ve ulusal kurtuluş savaşları kolaylıkla bastırılamaz bir hal aldı. Ve ’80’li yıllarda “baş patron” ve dünya jandarmalığına soyunmuş ABD emperyalizmi, yeni sömürgeciliği yeni taktikler ilavesiyle inceltti. Asya, Afrika ve L. Amerika’da gelişme gösteren ulusal kurtuluş hareketleri ve bunların Nikaragua gibi başarı kazanmış, Salvador gibi başarının hemen eşiğine gelmiş olanlarına karşı dört bir yandan kuşatma ve imha savaşıyla yok etmeye yönelmenin yanı sıra, görüşmeler ve diplomatik ilişkiler aracılığıyla, kabullenme ve sistem içinde yer verme işaretleriyle uzlaşma kanalları açma çizgisiyle “ehlileştirme” ve sisteme katma tutumu ağırlıkla gündeme getirilmeye başlandı. Ulusal devrimci muhalefetin ve toplumsal hareketin güçlü ve emperyalizm ve işbirlikçileri açısından olumsuz sonuçlara götürebilecek denli tehlikeli boyutlar kazandığı ülkelerde, “insancıl” Carter’le başlamak ve Reagan’la gelişmek üzere, ABD, bir yandan emperyalist şeflerin diline pek yakışan “insan haklan” vb. eleştirileriyle bu ülkelerde mevcut faşist rejimleri itidale davet ederek onları “demokrasiye”, “barışçıl ve yumuşak geçişe” yöneltirken, diğer yandan devrimci hareketler de, bazen muhalif olarak ya-sallıkları tanınarak, çoğu zaman da “iktidara ortak” edilerek bu tür demokrasiye katılmaya ikna edilerek, silahtan tecrit edilmiş ve sistem için tehlike olmaktan çıkarılmış konumlarıyla yasal ve “demokratik platforma” çekilmişlerdir. Bu uygulamada, genellikle azgın ve ciddi biçimde teşhir olmuş faşistler ve faşist rejimlerden vazgeçilmiş, satışlar ve at değişiklikleriyle, genellikle sosyal demokrasiye önemli roller düşmüştür. Çoğunlukla kıyısından muhalefet hareketi içinde yer almış sosyal demokrasinin nispeten itibarlı konumundan yararlanmak üzere, ABD ile uyumlu bir işbirliğini yürütebilecek olmaları gözetilerek yönetim mekanizması, şeflerine emanet edilmiş, böylelikle muhalefetin parçalanması ve devrimci hareketin tabanının daraltılması ve hedefinin büyütülerek gözünün korkutulması sağlanmıştır. Ama öte yandan silah bırakma koşuluyla “diyalog” ve “siyasal çözüm” yolları, başlıca diplomatik kanallarla önlerine konan silahlı devrim hareketlerine sistemin kapıları da açılmıştır. Burada, emperyalizm açısından temel ölçüt, silahlı devrim hareketlerinin kapitalizmi olumsuz sonuçları itibarıyla eleştirseler bile, ona düşmanlık etmemeleri, dolayısıyla proleter bir sınıf temeline sahip olmamaları ve sistemi benimsemeleridir. Bu temel ölçüt sağlandıktan ve proletarya önderliğinde olmayan ve sosyalizmi hedeflemeyen ulusal kurtuluş hareketlerinin, gelişme potansiyelleri de göz önünde bulundurularak, sistem için tehlike teşkil etmeyeceğinden emin olunduktan sonra, milliyetçi hareketler karşısında “esnek” ve onlara sistem içinde yer açan bir politika uygulanmıştır. Bu politikanın gündeme alınmasında, kuşkusuz, Sovyet revizyonizminin nezdinde sosyalizmin itibar kaybına uğramış ve ulusal kurtuluş hareketlerinin proletarya önderliğinde gelişmiyor olması yanında, proleter devrim sürecinin dünya ölçeğinde, ulusal kurtuluş hareketlerini de etkileyip kapitalizm karşıtlığına kaydıracak bir ittifak ilişkisi sunmak üzere, emperyalist kapitalizm karşısında belirgin bir tehlike teşkil etmiyor oluşu önemli ve temel bir veri olmuştur.
Sovyet revizyonizminin şahsında ciddi ve güvenilir bir müttefik göremeseler de, onun ya da uyduları tarafından askeri ve politik olarak desteklenerek ABD emperyalizmi karşısında belirli bir manevra alanı ve olanaklara sahip olabilen, ama bu kez Sovyet sosyal emperyalizminin sultası altına girmeye yönelen ulusal kurtuluş hareketleri, ’80’lerin sonlarına doğru tıkanma sürecinde kendi derdine düşen ve içine dönen Sovyet revizyonizminin, anlam ve içeriği ve sonuçları bakımından pek hoş olmasa da, ABD karşısında sunduğu olanaklardan da yoksun kalınca, ABD’nin önlerine açmış olduğu “diyalog”, “siyasal çözüm”, yasallaşma ve sisteme katılma yollarının değeri yükselmiş ve ABD emperyalizmi tarafından ortaya konulan yaklaşım ve politikaların etki gücü artmıştır. Güçlü rakip Sovyet sosyal emperyalizminin devreden çıkmasıyla, ABD, egemenlik ve politikalarının yükselen etki gücünü sekteye uğratabilecek Irak, Suriye, Kore, Küba, Libya gibi ülkelerin, Sovyetlerle rekabetin eski günlerindeki politikalarını sürdürme yoluyla kendi çıkarlarını gerçekleştirme yönelimlerini şiddetle cezalandırma yolunu tutarak, buna izin vermeyeceğini açıklıkla ortaya koymuştur.
Nitekim bu yaklaşım ve politikalarıyla Amerikan emperyalizmi, Filipinler, Nikaragua, Salvador, Şili, Brezilya ve son olarak Filistin’de ulusal kurtuluş hareketlerinin ehlileştirilip yatıştırılması ve sisteme entegrasyonu yoluyla sistemi sağlamlaştırıp kendi egemenliğini pekiştirmede başarı sağlayabilmiştir. Şimdi faşist zor ve imha hareketinin yürütülmesiyle birlikte, diplomatik ilişkiler ve uzlaşma ve sistem içi olanaklar açma politikasının izlenmesi, “Yeni Dünya Düzeni”nin kuruluşuna koşulmak üzere daha da önem kazanmıştır.
Bugün ABD emperyalizmi, Filistin sorununun “çözümünde oynadığı önemli rol”ün hemen ardından, aynı “sorun çözücülük” ve “sorumluluk”la Kürt sorununun üzerine eğilmektedir. Bunda önemli bir neden, Kürt sorununun coğrafyası ile ilgilidir. ABD, kendisi için büyük öneme sahip stratejik Ortadoğu bölgesinde “Yeni Dünya Düzeni”nin kuruluşunda acele etmektedir ve bunun için yeniden düzenleme faaliyetini sürdürmektedir. Kürt sorunu ise, bölgenin en önemli sorunlarındandır. Bu sorun şöyle ya da böyle çözülmeden, bölgede işler yoluna konulamayacaktır. Bu mesaj ya da işaret, Amerikancı “çözüm”ün bir unsuru olarak istihbari ve diplomatik kanallardan verilmekte ve alınmaktadır. ABD bunu, birkaç yıl öncesinden önce dolaylı sonra PKK ile doğrudan görüşmeleri başlatarak ortaya koymuştur.
Sözü edilecek “Concini Raporu”nda, “Kürt meselesi, yarattığı sonuçlar nedeniyle hem Türkiye’nin tüm vatandaşlarının hem de tümüyle Ortadoğu’nun en kritik sorunlarından biridir” şeklinde tanımlanmaktadır. İzlenmekte olan yeni politikalar ve kurulmakta olan yeni ilişkilerle sağlanmakta olan uyumda önemli bir yeri olan İsmet İmset de, emperyalistlerin ağzından ya da onlar açısından yaptığı bir yorumda buna işaret ediyor:
“Barış sürecinin uzun, zaman zaman zor ve provokasyonlarla dolu olacağını herkes biliyor. 70 yıllık bir inkâr politikası ve zorunlu asimilasyon üzerine kurulu askeri bir politikanın değişmesi de zaman alacak. Ne var ki, PKK’nin Türkiye ve Ortadoğu sahasında oluşturduğu güç de biliniyor.” (Özgür Ülke, 2 Aralık, s. 4)
Öte yandan İmset, bugünkü güç ilişkileri ve karşılıklı politikalar ve izlenen diplomasi çerçevesinde kesin olan ama yarını kucaklayıp kucaklayamayacağı tartışmalı bir gerçeğe de aynı yazısında değiniyor:
“ABD, gerek uluslararası politik gücü ile gerekse askeri yaptırım olanağı ile artık Kürt sorununun tartışma merkezi haline gelmiş durumda Washington’un hu sorunun çözümünde oynayabileceği rolü ise kimse küçümsemiyor. Öcalan’ın küçümsemediği, politikasından, yönelimleri ve diplomasisinden, en son olarak yazdığı mektuptan anlaşılmaktadır. ABD’nin gücünü defalarca sınamış egemen burjuvazi de küçümsemiyor; ABD’ye ilişkin yaklaşımları ve tanıtma kampanyalarından, bu da anlaşılmaktadır.”
Amerikan emperyalistlerinden gelen işaretler arasında ABD Helsinki Komisyonu Heyeti Başkanı ve AGİK Eş-başkanı Dennis De Concini’nin raporu önemli bir yer tutmaktadır. AGİK kararı haline gelen 27 Kasım ’94 tarihli bu raporla AGİK “iki taraflı ateşkes” öngörmektedir. Raporla Türkiye’den istenen 8 talep, ABD’nin ’80’li yıllarda uygulamaya koyduğu inceltilmiş yeni sömürgecilik yöntemleriyle çakışma halindedir. İnsan hakları ve “demokrasi” ile çelişmesi nedeniyle eleştirilen Türkiye’den insani, demokratik ve aldığı askeri önlemleri yumuşatmaya yönelik talepler de bulunulmaktadır. Bunlar, silah bırakması ve siyasal faaliyet sürdürmesi durumunda PKK’yı da kapsamak üzere politik partilere özgürlük, ifade özgürlüğü, Kürt dili ve kültürü üzerindeki sınırlamaların kaldırılması, Kürtçe okul, TV, radyo vb.nin serbest kılınması, OHAL’in ve koruculuğun kaldırılması ve Türk-Kürt yüksek konferansının toplanması gibi taleplerdir. Bu talepler onca saldırganlık, zulüm, faşizm ve kanın sorumlusu olan emperyalistlerin ağzına doğrusu pek yakışmaktadır; ama yine de aldanmaya ya da “ikna olmaya”, sistem içinde bir yer tutma ve onun olanaklarından yararlanmaya hazır olanlar açısından “ikna edici” olmaktadır.
Bu yönde tek işaretin, sözü edilen rapor olmadığı açıktır. ABD savunma bakan yardımcısı “iki taraflı ateşkes”ten söz etmekte; yine bir başka ABD bakan yardımcısı, DEP Davası nedeniyle Türkiye’yi kınamakta ve insan haklarına uygunsuzluk açısından eleştirmekte; Clinton’a yazdığı ve PKK’nin tüm eylemlerinin devletle masaya oturabilmek için gerçekleştirildiğinin söylendiği mektupta, “Bu olaylar, halkı yetkililerle ve devlet görevlileriyle görüşmeye zorlamak için yapılmaktadır” (Ö. Ülke, 5 Aralık, s. 6) şeklindeki görüşe yer veren Helsinki Watch, ondan AGİK’te, DEP Davası ve Türkiye’deki insan hakları ihlallerini gündeme getirmesini istemekte; yine örneğin 45 İsviçreli parlamenter, Öcalan’ın mektubu ardından, “Türk hükümetinin Kürt temsilcilerle görüşüp, sunulan bu değerli şansı değerlendirerek bu kör savaşı durduracaklarına inanıyoruz. Biz bütün hükümetleri, Türk hükümetinin, Kürt halkının temsilcileriyle görüşmeye başlamasının sağlanması, diyalog yolunun açılması,-Kürt halkının kalıcı bir barış ortamında yaşamasının sağlanması ve kalıcı çözüm için çaba harcamaya çağırıyoruz.” (Ö. Ülke, 3 Aralık, s. 8) açıklamasını yapmakta; İngiliz Parlamentosu İnsan Hakları Grup Başkanı Lord Avebury, İngiliz Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği mektupta, AGİK Sonuç Bildirgesi’nde Türk hükümetinin işlediği suçlara değinilmesini istemekte; Almanya’da sosyal demokrat ve yeşiller partileri Alman hükümetini PKK yasağını kaldırmaya çağırmakta ve bu yasağın Kürt sorununu askeri yöntemlerle çözmek isteyen Türk hükümetine destek vermek anlamına geldiğini belirtmektedir.
Ve bu işaretler, bizzat ABD yetkililerinden karşılıklı görüşmelerde alınan başka işaretlerle birlikte değerlendirilmekte ve olumlu yanıtlanmaktadır. Öcalan, en son AGİK toplantısı öncesi, İmset’e verdiği ve kuşkusuz istenen yerlere ulaşan demecinde, PKK’nin Cenevre Konvansiyonu hükümlerine uymayı taahhüt ettiğini, Kızılhaç’a başvuracaklarını, bu kuruluşun ve diğerlerinin gözlemci olarak devreye girmesini isteyeceklerini, savaş kurallarına kendileri uymuyorsa cezalandırılabileceklerini açıklamış; barışçıl ve görüşmeler yoluyla çözüm isteğini tekrarlamış ve sözlerini şöyle bağlamıştır: “Aslında görüşmeler başlasaydı, ne kadar tutarlı olduğumuzu bütün taraflara gösterecektik. Bu engellenmek isteniyor.”
Bu söyleşinin önemli bir unsuru, AGİK Kararında “PKK şiddet kullanmaktan ve salt bağımsızlık taleplerinden vazgeçmeli; PKK tek taraflı ateş keserse hükümet de ateş kesmeli” şeklinde özetlenen PKK’den taleplerin bir kez daha açıklıkla yanıtlanmasıdır. Şiddetten vazgeçerek barışçıl ve görüşmeler yoluyla çözüm yanlısı olduğunu açıklayan Öcalan, aynı demecinde salt bağımsızlık taleplerinden de vazgeçtiğinin altını çizmektedir:
“Bizim Türkiye’den istediğimiz bir siyasi diyaloga imkân hazırlamasıdır. Bizim söyledikleri gibi Türkiye’yi bölüp parçalamak gibi bir niyetimiz yok. Şunu da çok açıkça söyledik: Bu koşullarda alın götürün Kürdistan’ı deseler biz kabul edemeyiz. Çünkü bizim Türkiye ile birlikteliğe ihtiyacımız vardır… Zannediyorlar ki salt bir ayrılıkçı hareket var. Tam tersine Türkiye’yi güçlendirme, demokrasiyi güçlendirme ve özellikle halkı güçlendirme hareketi söz konusudur. Ortada eğer zarar görecek bir şey varsa, bu Türkiye’nin birliği ya da bütünlüğü değildir. Kirli savaştan çıkarları olan bir avuç kesimdir… Bizim amacımız zorla dayatsalar da bir ayrılığı geliştirmek değil, tam tersinedir. Özal da söyledi, Karayalçın da söyledi. Federasyon diyorlar. Bazı biçimler o kadar önemli değildir. Türkiye’nin bütünlüğü içinde çok çeşitli çözüm yollan vardır. Birçok federe devlet sistemleri var. Almanya, Amerika, İspanya birer örnek. Bu örnekleri göz önüne getirerek herhangi bir birleşme biçimi üzerine tartışılabilinir.” (Ö. Ülke, 5 Aralık, s. 7)
Bunların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı tartışılabilir. PKK’nın da politikalarında değişikliği, Türk burjuvazisi ve diktatörlüğüne benzer şekilde, eskinin bütün kalıntılarını ortadan kaldırarak kolaylık ve çabuklukla gerçekleştirebileceği düşünülemez. Ama vaatler ve ABD emperyalizminin kapı açma, yönlendirme YO dayatmalarıyla, emperyalist faaliyet süreçleriyle kuşatılmışlığın sonucu olarak savunulma durumuna gelinen yeni yaklaşım budur.
Bazıları bu tür değerlendirmelerle haksızlık yapıldığını, çünkü PKK’nin, Alman ve İngiliz hükümetlerinin yasaklama ve PKK’yi terörist ilan etme kararlarının gösterdiği gibi, emperyalistler tarafından desteklenmek bir yana baskılandığını ve PKK’nin de emperyalizmle uzlaşmak bir yana, yasaklama kararlan nedeniyle Alman ve İngiliz hükümetlerine karşı yönelttiği suçlamalar ve giriştiği eylemlerin ortaya koyduğu gibi emperyalistlerle mücadele ettiğini düşünebilirler. Bu düşünce gerçeği ifade etmekten uzaktır.
Bir kez, farklı emperyalist mihrakların, üstelik birbirleriyle çelişmeleri içinde var olduğunu ve örneğin PKK’nin Amerikan emperyalizmine yönelik bir eleştirisine hemen hiç rastlanamayacağını görmek gerekir. Örneğin PKK’nin Rusya’ya yönelik bir eleştirisi de yoktur ve Rusya derlenip toparlandıkça, eski yakın etki alanlarından Ortadoğu’ya ilgisi artmakta; bu bağlamda PKK kartını oynamayı da gündemine almakta, örneğin PKK’ye Rusya’da Konferans toplamak üzere olanak sağlamaktadır. Rusya’nın Ortadoğu ve Kürt hareketine olan ilgisinde görülen hareketlenme, ABD’nin “sorun çözücü”, “sorumluluğu”nu artırıcı ve hızlandırıcı bir faktör olarak rol oynamakta, “çözümü” yakınlaştırıcı olmaktadır.
Öte yandan, inceltilmiş yeni sömürgeci yöntem, yalnızca ulusal hareketler önünde kapılar açma, diplomasi aracılığıyla görüşmeler ve uzlaşmalar yolunu öngörmesi yönüyle karakterize olmamaktadır. Bu yöntem, “havuç politikası”nın şiddet politikası ile bir arada sürdürülmesi ile ayırt edilmekte; ulusal devrimci hareketlere sistem içi olanaklar sağlanması tutumu, onu ehlileştirmek üzere şiddetle üzerine gidilmesi ve imha savaşına konu edilmesi tutumuyla ayrılmaz bir bütün oluşturmaktadır. Bu, yenilenmiş yeni sömürgeci uygulamalara konu olmuş bütün ülkelerde yaşanmış bir gerçek durumundadır. Salvador’da, Nikaragua’da, Filistin’de hep böyle olmuştur.
Türkiye’de imha savaşını en “şahince” sürdürenlerin Amerikan emperyalizminin en yakın işbirlikçileri olması boşuna değildir. AGİK toplantısı öncesinde Özgür Ülke’nin bombalanması, Gümrük Birliği toplantısından önce DEP Davası’nın sert kararlarla sonuçlandırılması, anlamlıdır. Birlikte yürütülen iki yönlü bir taktik söz konusudur: Kuşatma, baskı altına alma, sıkıştırma, pes etmeye, “ehlileşmeye” ve sistemle uyuma zorlama ve öte yandan diplomasi kanalları açma, silahsızlanmanın dikte edilmesiyle meşruluğun kabulü ve sözde demokratik platforma çekme, sistem içine çekme ve orada yer verme.
Bu ikili taktik başarılı sonuç verme yönünde işlevseldir.
Bu arada PKK, Alman ve İngiliz emperyalistlerini, Kürt hareketinin üzerine varmakla “çıkarlarını gerçekleştiremeyeceği” yönüyle eleştirerek “ikna” etmeye çalışmakta ve görmezden gelindiğinde haksızlık yapılacağı ileri sürülen “emperyalizme karşı mücadelesini emperyalistlerin çıkarlarının gözetilmesine kadar düşürmektedir:
“… Almanya olay çıkmasını istemiyorsa, Kürt halkını rahat bıraksın, Türk özel savaşına verdiği destekten vazgeçsin. Almanya Kürt halkını karşısına almakla herhangi bir çıkar elde edemez. … Ne Almanya, ne İngiltere, ne de diğer Avrupa ülkeleri TC’yi destekleyen politikaları ile bir sonuç elde edemeyeceklerdir. Kürt halkını karşısına alan hangi devlet olursa olsun kaybedecektir.” (PKK Avrupa Temsilciliği’nin PKK’nin Kuruluş yıldönümü dolayısıyla yaptığı açıklamadan, Ö. Ülke, 27 Kasım, s. 8)
PKK yeni yaklaşım ve çizgisine bir çırpıda gelmedi. Milliyetçi çizgisi böyle bir evrime temel olanağı yaratmaktaydı. Ve bu temelde, emperyalist faaliyet süreçleriyle kuşatılmışlık koşullarında PKK, adım adım -her adımı devrimci komünistler tarafından eleştirilip PKK devrim yönünde etkilenmeye çalışılarak- bugünkü yaklaşım ve tutumları yönünde ilerledi. Her yeni politikası, taktikleri ve diplomasisi, bugüne gelişin adımları oldu.
Kürt emekçi kitlelerinin kafasını bulandıran, onları sistem içi bağlantılara yönelten ve reformizmi geliştirici SHP ile ittifak politikası bir adımdı.
Din karşısında onu yücelten ve devrimci gösteren tutum ve buna bağlı olarak Hizbikontra’dan Hizbullah’la saldırmazlık anlaşmasına geçiş bir adımdı.
Kürt işçi ve emekçilerine, onların örgütlü gücüne ve kitle hareketi ve örgütlerine dayanmama, bu örgütlülüklerin geliştirilmesini öngörmeme ve bu uğurda çalışmama bir adımdı.
“Siyasi çözüm” denilen şeyin gündeme getirilmesi ve silahlı mücadelenin bir pazarlık unsuru olarak ele alınmasına geçiş, diplomatlaşma, bir adımdı.
Olgunlaşmamış koşullarda uygulamaya konan ve PKK’nin pek darbelenmemiş ve gelişme durumunda olan gücüne bağlı olarak ülke içinde ve mücadeleden ve geleceğinden belirli bir ürküntü duyan çeşitli burjuva ve gerici kesimlerde şöyle ya da böyle yankı yapsa da, uluslararası alanda, koşullar (başlıca PKK yeterince ehlileşmemiş olduğundan) emperyalistler açısından hazır bulunmadığından pek ses getirmeyen birinci tek taraflı ateşkes, bir adımdı.
Hemen ateşkes açıklamasıyla birlikte başta Burkay olmak üzere, Kürt reformcularıyla birlik ve reformist Kürt burjuvazisinin etkisinin yükselişinin önünün açılması, bir adımdı.
Sosyalizme uzaklığı ve düşmanlığı kanıtlamak üzere devrimciler ve komünistlere yönelik saldırılara girişilmesi, bir adımdı.
Botan’da toprak talebiyle ayağa kalkan Kürt köylülerini, ağaların hesabına geriye itelemek, bir adımdı.
Mücadele hedeflerini küçültme ve bağımsızlık talebinden vazgeçme; egemen Türk burjuvazisi ve diktatörlükle hem de bugünün elverişsiz koşullarında görüşmeler ve diyalog arayışı, son adım oldu.
Ve PKK diplomasisi de adım adım bu yolun taşlarını ördü.
Sürekli belirttiğimiz gibi, iş artık sınıf mücadelesinin tayin edici gücüne kalmıştır.

Ocak 1995

Bilimsel teknolojik gelişmelerin sınıf mücadelelerini geçersiz kıldığı biçimindeki burjuva propaganda, bilimsel gelişmelerin ve bilimin ayrımsız olarak “tüm insanlığın hizmetinde” olduğu ve iletişim ve propaganda araçlarının günümüzdeki kullanımının, toplumun her kesiminden insanların düşünce ve taleplerini “özgürce” ifade etmelerini olanaklı hale getirdiğine dek genişletilmiş bulunuyor. Burjuvazi ve onun platformunu temel alan burjuva liberalleri, bu iddialarını özellikle son dönemde artan radyo-TV kanallarının toplumun çeşidi kesimlerinden insanların talep ve düşüncelerini “yansıtma” ve sistemin işleyişine radikal bir eleştiriyi içermeyen kimi düşüncelerin sağından-solundan tırpanlanarak, bu kanallarda yer alıyor oluşuna dayandırmaktadırlar. Gerçekte ise bu iddia, sınıflı toplum yapısını ve bu toplumdaki ilişkilerin, farklı sınıfların üretim araçları karşısındaki konumlarının olduğu denli, bilimsel ve teknolojik alandaki buluşlar karşısındaki konumlarının da üstünü örten bir özellik taşımaktadır. Soruna daha yakından bakalım:
İnsanlık tarihi, insanın yaşamını sürdürebilmek amacıyla üzerinde yaşadığı doğaya karşı mücadelesinin tarihidir de. İnsanın bu amaçlı çabası ilk “bilimsel” araştırma ve bulguların yolunu açmıştır. Sürtünme ile ateşin bulunması, insanlık tarihinin o koşullardaki en büyük devrimiydi. Ateş doğayla ve yabani hayvanlarla ilişkilerde insana ısınma ve korunma gibi olanaklar sağlarken, yeni “üretim araçları”nın (ucu sivri metaller, demir balta, metal uçlu ok vs.) geliştirilmesinin yolunu da açtı. Ancak daha bu ilk ilkel “üretim araçları”nın mal edinilmesiyle birlikte başlayan güç ilişkileri, sonraki süreçlerde daha gelişkin araçların yapımı ve kullanımında giderek belirginleşen “sınıf farklılıkları” da oluşmaya başladı. Sınıflı toplumlarda her yeni buluş, daha çok egemen durumda olanların elinde bir sömürü aracı rolü oynarken, insanın doğa karşısındaki etkinliğini ve insan yaşamı için daha yararlı faaliyetini olanaklı kılan buluşlar gerçekleşti. Doğa bilimleri alanındaki gelişmelerle birlikte en büyük ikinci ilerleme, enerjinin dönüşümü yasasının bulunuşuyla sağlandı. Isı enerjisinin elektrik enerjisine dönüşümü (dönüşüm tersten de geçerlidir) ve buharlı makinenin yapımı yeni bir tarihsel dönemin habercisi oldu.
Kapitalizm, doğa bilimleri ve teknik alandaki gelişmelerin daha büyük adımlarla yol alınmasını olanaklı hale getirdi. Ancak, bilimsel buluşlar, içinde bulunulan toplumsal koşullar ve sınıf ilişkileri genel çerçevesi içinde belirli engellerle karşılaşmaktan da kurtulamadı. Burjuvazinin elinde yeni buluşlar, esas olarak, insanın insan tarafından sömürülmesinin aleti olma işlevi görüyordu. Burjuvazi modern aletler ve yeni buluşlar aracılığıyla toprağın bileşimi, verimlilik durumu, petrol ve diğer değerli hammadde kaynaklarının dağılımı vb.ni kolayca tespit edebiliyor ve bu kaynakları ele geçirdiği gibi, makinelerin modernleştirilmesi (örnek bant sisteminin geliştirilmesi) yoluyla artı-emek sömürüsünü daha yoğunlaştırmanın yolunu da buluyordu.
Bilim ve teknikteki ilerleme burjuvaziye, ekonomi ve askeri alanın dışında da büyük avantajlar sağladı. Sömürülen sınıfların ideolojik etki altına alınması, siyasal ve ekonomik egemenliğin sürdürülmesi için büyük öneme sahipti. Tarihin burjuva egemen sınıflar eliyle yazılma biçimi ve iletişim teknolojisi alanındaki gelişmelerin ele almışı, bu egemenliğin sağlamlaştırması amacına bağlanan yığınların ideolojik koşullanması hedefi tarafından belirleniyordu. Sömürülen ve sömüren sınıflar ilişkisinde, sömüren egemen sınıflar, ellerindeki olanakları ve bu arada bilimsel buluşları yığınların alıklaştırılmasının araçlarına dönüştürdüler. Somut olguların, ulusal ve uluslararası olayların çarpıtılması yoluyla proletarya ve emekçilerin aldatılması için burjuvazinin en etkili silahlarından biri de basın-yayın ve iletişim araçları oldu.
Yazının bulunuşu ve toplumsal ilişkilerde (bir ilişki aracı olmaktan öte) sınıf mücadelelerinin araç bir unsuru olarak yer almasıyla birlikte, egemen sınıflar, tarihi kendi çıkarları temelinde kaleme almakla kalmadılar, yazılı araçları sömürülen ve ezilenlere karşı sınıf savaşının bir unsuru olarak kullanmaya başladılar. Karanlık ortaçağın aşılması ve modern burjuva toplumuyla birlikte, yazdı materyallerin toplumsal ilişkilerde ve sınıf mücadelelerinde oynadıkları rol de sıçramalı bir gelişme gösterdi. Tarihi, kahramanların ve onların başında bulundukları üstün ırkların (ulusların) tarihi olarak kaleme alan burjuvazi, özellikle 1789 Fransız Burjuva Devrimi’yle birlikte yazılı propaganda araçlarını sınıf mücadelesinin bir yanı olan ideolojik mücadele aracı olarak değerlendirmeye, politik etkinlik için kullanmaya, “özgürlük”, “kardeşlik” ve “eşitlik” sloganlarıyla süsleyerek etkili kılmaya, böylece emekçi kitlelerini peşi sıra sürüklemeye ve onların kendi öz çıkarları doğrultusundaki politik arayışlarına set çekmeye özel bir önem verdi. İşçi sınıfının henüz hem toplumun gelişmemiş azınlık bir bölümünü oluşturduğu, hem de bilinç ve örgütlenme düzeyi açısından kendi öz kurtuluşu doğrultusunda bağımsız sınıf tutumundan uzak olduğu koşullar, burjuvaziye, siyasi ve ekonomik gücüne dayanarak, ideolojik mücadeleyi daha etkin tarzda yürütme olanağı sağlıyor ve burjuvazi, sınıf ilişkilerindeki gerçek durumu çarpıtarak, bin türlü yalanla kendi konumunu güçlendirme olanağı buluyordu. Üretim araçları mülkiyetini ve siyasal egemenliği (devleti) elinde tutan burjuvazi, basın-yayın araçlarını, matbaaları, depoları, kâğıt fabrikalarını da elinde bulundurma imkânına sahipti. Ekonomik-siyasal konumu ayrıca ona, bilim alanındaki gelişmeleri kendi yararına kullanma (ve gerektiğinde çekmecelere kilitleme), bilimsel buluşları tekeline alma ve bu buluşları proletarya ve diğer emekçilere karşı, sömürüyü artırma ve siyasal egemenliğini güçlendirme olanağını da sağlıyordu.
Modern toplumda sınıf mücadelesinin başlıca ekonomik, siyasi ve ideolojik alanlarda sürüyor olması, burjuvaziyi daha baştan, egemen konumu nedeniyle bu alanlarda avantajlı kılmaktadır. Ekonomik güç ve olanakları elinde tuttuğu gibi, devlet gücünü bir baskı aracı olarak kullanmakta ve toplumsal ilerlemeyi olanaklı kılan bilimsel, ideolojik, felsefi gelişmeleri sınıf çıkarlarına hizmet ettiği ölçüde üretime ve toplumsal yaşama uygulamaktadır. Proletarya ve emekçilerin, muhalif güç olarak bu gelişmelerden yararlanmaları ise, ancak muhalefetlerinin düzeyi ve burjuvazinin iradesine karşın durdurulamaz genel toplumsal gelişmeyle mümkün olmaktadır. Konumuz açısından örneklersek; burjuvazi, basın-yayın, iletişim araç ve aygıtları tekelini elinde tutmakta ve proletarya ve emekçilerin aydınlanmaları, dünyayı, toplumu, toplum içindeki kendi konumlarını kavramalarını ve bunu değiştirme arayışlarına girmelerini engellemek için bunları en etkili tarzda kullanmakta (kullanmaya çalışmakta)dır. Kağıt fabrikaları, matbaa ve depolar onun denetiminde olduğu gibi, basın-yayın özgürlüğü de yalnız burjuva sınıf için söz konusudur. Gerici-faşist diktatörlüklerle yönetilen ülkeler bir yana, “en demokratik” burjuva cumhuriyetlerde, “uygar” kapitalist-ülkelerde de işçi sınıfı ve ezilenler için özgürlük lafı sahte ve aldatıcı olmaktan, sınırları burjuva-kapitalist sistemin ve tekelci burjuvazinin çıkarları tarafından belirlenmiş olmaktan öteye geçememektedir. Yasak sınırlarını belirleyen tekelci burjuvazidir ve işçilerin yalnızca ücretli köle olarak çalışma özgürlüğü (günümüzde bu bile tam değildir) vardır. Tekelci burjuvazi bilimi ve bilimsel buluşların patentini elinde tutmakta, sömürü olanaklarını genişlettiği oranda üretime uygulamakta, ancak hemen her birini en fazla askeri amaçlarla kullanmaktadır. Bir örnek olsun, gerici bağnazlığın, kilisenin ve metafiziğin her şeyi tanrı yaratısı, değişmez ve değiştirilemez ilan ettiği koşullarda dünyamızın düz ve hareketsiz, ve dünyadaki yaşam tarzının da değişmez olmadığını öne sürüp, sonsuz uzaydaki gezegenler sistemlerini, bizim güneş sistemimizin durumunu ve dünyanın güneş sistemindeki hareketini inceleyip aykırı, ama doğru düşünceler ortaya koyan bilim adamlarının yakıldığı bir toplumdan, gelişmeler sonucu, insan da dâhil, tüm canlıların (ve cansızların) atom (ve atom altı) denen, parçacıklardan meydana geldiği ve atomların (bugün için atom altı denen proton, nötron, elektron, pozitron vb.) parçalanmasıyla muazzam bir enerjinin ortaya çıktığının deneylerle ispatlandığı bir döneme gelindiğinde, tekelci burjuvazi, atomu, atom bombası imaliyle ve dünyayı kendi emperyalist hegemonyası altına alma amacıyla kullanma yolunu tuttu. Bilim; X ışınlarını, radyoaktif enerjiyi, kızıl ötesi ışınları, elektrik enerjisini, sesin ve ışığın yayılma hızını ve radyo dalgalarının uzayda yayılma yasalarını, doğasal yasalar ve oluşumlara dayanarak ortaya çıkardığında, burjuvazi, bu buluşlardan yararlanarak lav silahlarım, nötron bombasını, süpersonik savaş uçaklarını, haberleşme ve kontrol uydularını geliştirmeye koyuldu. Bugün bu bombalar, füzeler ve savaş uçaklarıyla ezilen sınıf ve halklar köleleştirilirken; uydular, askeri amaçların yanı sıra proletarya ve emekçilerin burjuva dünya görüşü uyarınca köleleştirilmesi ve kendilerine yabancı bir alıklaştırmaya uğratılması için kullanılmaktadır. Uyduların desteğiyle radyo ve TV yayınlan bugün en ücra köşelerdeki emekçilerin odalarına, gecekondularına kadar ulaşırken (eğer bir alıcı edinme olanağı bulmuşlarsa), onları, farkında olmalarına fırsat tanınmadan burjuva sınıf çıkarları doğrultusunda biçimlendirmektedir. Burjuvazi uzun süre radyoyu en etkili propaganda aracı olarak kullandı. Faşizm başta Almanya ve İtalya olmak üzere iktidara geldiği her yerde, radyoyu siyasal rejimini benimsetmenin aletine dönüştürdü. TV’nin icadı (ışık enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesinden harekede görüntünün nokta ve satır analizi yoluyla elektrik sinyallerine aktarılması görüntüyü sağlamaktadır) burjuvaziyi, insanlık tarihinin en etkili (görsel ve işitsel etkisi nedeniyle) propaganda aracına sahip kıldı. TV ekranı, emperyalist ülkeler burjuvazisinin elinde, kendi halklarının yanı sıra, geri ülkelerin halklarının bağımlılaştırılmasının aleti olarak işlev görürken; geri ülkelerin egemen sınıfları da onu, insani değerlerin tahribi, yozlaştırma ve alıklaştırma aracı olarak, en etkili tarzda kullanmaktadırlar. Bilgisayarlar, burjuvazinin elinde rant sağlamada ve insanların fişlenip kontrol altına alınmasının araçlarına dönüşmüştür. Telefax sistemi, burjuva yazılı basına daha etkin ve daha geniş bir hareket alanı sağlamakta ve milyonlarca adet gazete aynı anda ve çok sayıda merkezde rotatiflerden piyasaya sürülebilmektedir. Hemen tüm kapitalist ülkelerde, banka sermayesi ve mafya örgütlenmesiyle iç içe geçmiş bir basın-yayın tekeli vardır. (Belirgin örneği İtalya’da Berlusconi’nin basın imparatorluğu). “Basın-yayın özgürlüğü” sözleri ise tüm burjuva kapitalist ülkelerde bir yalandan ibarettir. Muhalif basına yönelik baskı ve ambargo bu burjuva demagojisini geçersiz kılmaktadır. Burjuvazi, iletişim ve propaganda araçlarını sınıf egemenliği mücadelesine dayanak ve araçlar olarak kullanırken, aynı zamanda kendini toplumsal yaşamın olmazsa olmazı olarak sunma imkânı da bulmaktadır.
Ancak toplumsal yaşam ve mücadele, elinde tuttuğu güç ve olanaklar ne denli “güçlü” görünürse görünsün, egemen olanın durumuyla sınırlı kalmayan bir karşıtlar savaşı biçiminde devam ettiği için, burjuvazinin, proletaryayı ve ezilenleri bilimsel gelişme alanının dışında tutması tümüyle olanaklı olmamaktadır. Sınıflara bölünmüş bir toplumda her türden gelişme (ekonomik, kültürel, politik, askeri vb.) tüm sınıflan etkilememezlik edemez. Farkında olsun ya da olmasınlar, ezilen sınıf ve kitlelerin de bu gelişmelerden kendi sınıf çıkarları doğrultusunda yararlanacakları olanaklar genişlemektedir. Bunun doğrudan ve dolaylı biçimlerinden söz edilebilir. Örneğin, burjuvazinin tüm saptırıcı ve sınırlayıcı çabalarına karşın, proletarya ve halkların eylemci haberleşmesi de mümkün olmakta, çarpıtılmış haberlerde bile, uyanık işçilerin yakalayabilecekleri ve ders çıkarabilecekleri şeyler olabilmektedir. Yalnızca bu da değil, en gerici rejimler dâhil, hemen tüm ülkelerde, proletarya ve emekçiler, bütün yasaklama, baskı ve saldırılara karşın kendi propaganda araçlarını geliştirirken, kendi olanakları ölçüsünde bilimsel gelişmelerden de yararlanmaya çalışmaktadırlar. Bu yalnızca teknik alanda bir yararlanma değil, tümüyle toplumsal yaşam ve gerçek sınıf ilişkilerinden hareket eden Marksizm’in, doğa bilimleri alanındaki gelişmelerden en üst düzeyde yararlanması ve diyalektik materyalist dünya görüşünü bunlara dayalı olarak geliştirip, sürekli yenilemesi anlamında da böyledir, işçi sınıfı, burjuvazinin dayattığı kaderci ve metafizik köleleştirici tabular içine sıkışıp kalmayı kabul etseydi asla kölelikten kurtulamazdı. Ve eğer proletarya ve emekçiler bilinçle ele alırlarsa, kapitalizmin kaçınılmaz tarzda fabrika ve atölyelerde bir araya getirip disipline ettiği işçilerin üretim araçlarının kullanıcıları olarak, bu araçları ve bilimi burjuvaziye karşı sınıf mücadelesinin daha etkili bir aracı olarak kullanma olanakları her gün -yeni buluşlarla da genişleyerek- artmaktadır.
İşçiler bugün için henüz uydulardan yararlanma olanağına sahip değiller ama örneğin burjuvazinin kâğıt fabrikalarını ve matbaalarını kendi proleter basınlarını güçlendirme yönünde değerlendirme olanaklarına sahiptirler, işçiler ürettikleri silah ve mermilerin kendilerine ve diğer ülkelerdeki sınıf kardeşlerine karşı kullanılmasını engelleyebilirler. Burjuva basın-yayın organları ve TV kanallarına, kendilerini mücadeleleriyle daha fazla dayatma, buralarda çalışanların önemli bir kesiminin de “emekçi” olmasından yararlanarak, onlarla birleşip bu burjuva aygıtlarının sınıf düşmanı faaliyetlerini darbelemekten kimse işçileri alıkoyamaz. Ya da örneğin proletaryanın uluslararası bir güç olarak ayağa kalkması ve dünyanın her tarafında birleşik bir eyleme durması durumunda, tekelci burjuvazi, atom bombalarını ve nükleer silahlar kullanmaya eskisi denli cesaret edemez, dahası ayakta kalma gücü bile bulamaz. Bunun içindir ki, burjuvazinin görünürdeki güçlülüğü, gerçekte kof ve çürüktür. Burjuvazi gelişip güçleneni değil, çürüyüp yıkılanı temsil etmekte, ancak, yıkımını engellemek için de tüm gelişme ve olanakları kullanarak kendine hareket alanı açmaya çalışmaktadır. Burjuva egemen sınıfların yalana, olay ve olguları çarpıtmaya, sınıf ilişki ve çelişkilerinin üstünü örtmeye ve burjuva propaganda araçlarıyla yığınları alıklaştırmaya bunca ihtiyaç duymalarının önemli nedenlerinden biri de budur. Bunun için burjuva basına çok iş düşmekte ve burjuva basın-yayın organları, uluslararası burjuvazinin “ulusal” müfrezelerinin elinde ezilenlere karşı özellikle onları aldatıp kölece yaşama boyun eğmeye ikna için kullanılmaktadır. Burjuva propaganda araçlarının, insan yaşamının düşmanı ve halkları köleleştirme gücü olan emperyalizmi insan haklarının koruyucusu ve toplum hizmetinde bir güç olarak göstermesinin, örneğin, bir halkın tepesine yüz binlerce top kuvvetindeki bombalan yağdıran ABD emperyalizminin bu eyleminin yarattığı tehlike yerine, Körfez Krizi sırasında tutuşturulan petrol artıklarının suya karışması sonucu oluşan görüntüleri (bir tanker kazası sonrasında meydana gelen karabatak görüntüsünü sürekli ekrana getirerek) “Saddam miti” etrafında döndürerek insanların beynine işlemeye çalışması, emperyalistlerin Somali’de, Bosna’da, Ortadoğu’da oynadıkları cellat rolünün üstünü örterek, onların eylemlerinin açlığa, baskıya ve özgürlüksüzlüğe “karşı” içerik taşıdığının propaganda edilmesi bu aynı amaçtan kaynaklanmaktadır. Burjuva propaganda aygıt ve araçları, ABD’nin Vietnam’da yüz binlerce insanı katletmesini ve örneğin Vietnamlı emekçinin şakağına dayatılmış emperyalist namluya projektör tutmaz, ama, dünyanın ezilen halklarının emperyalist soyguncuya karşı yürüttüğü kurtuluş mücadelelerini “terörizm” olarak damgalamaktan geri durmaz. Burjuva basın-yayın organlarının bütün kapitalist ülkelerdeki işlevi, kapitalist kölelik düzeninin ve burjuva sınıf egemenliğinin çıkarları tarafından belirlenmiştir ve bunun ötesinde burjuva yazar-çizer takımının özgürlük, ahlak üzerine vaazları tümüyle sahte, ikiyüzlü ve aldatma amaçlı uydurmalardan ibarettir.

BURJUVA BASINI TÜRKİYE’DE “MEHMETÇİK BASIN”DIR VE DEVLET İSTİHBARAT ÖRGÜTÜ’NÜN BİR KOLU GİBİ ÇALIŞMAKTADIR
Kapitalizmin gelişmesinin burjuva toplumun tüm çelişkilerini kaçınılmaz biçimde gözler önüne sermesi, burjuvazinin, çelişkilerin üzerini örtme ve sınıf ilişkilerinden kaynaklanan gelişmeleri çarpıtarak sunma ihtiyacını da artırmıştı. Geri ülkelerin burjuva egemen sınıflarının olgu ve olayları çarpıtma ve yalana başvurma ihtiyaçları daha da fazladır. Onlar her zaman ezilen yığınların dikkatlerini kendi öz sorunlarından uzaklaştırmaya, “dış” sorunlara, bununla birlikte sözde ortak çıkarlara çekmeye özel bir önem vermektedirler. Bu ihtiyacın belirlediği çarpıtma ve yalana dayalı propaganda, bunalım dönemlerinde, bunalımın boyutlarına bağlı olarak daha da yoğunluk kazanmaktadır. Burjuva propaganda, ülkede ve uluslararası alanda meydana gelen her olayın burjuva sınıf çıkartan doğrultusunda yorumlanmasını esas alırken, halkın sorunlarıyla ilgileniliyormuş gibi bir görüntü yaratmaya da özen gösterilmektedir.
Türkiye’de burjuva basını, sömürücü egemen sınıfların, işçi sınıfı ve emekçi kitlelere, Kürt halkına karşı gerici bir savaş silahı olarak kullanılmaktadır. Beş büyük burjuva gazetesi holding biçiminde örgütlenmiş büyük ticari işletmeler olarak 80 trilyonluk bir pazarı ellerinde tutmaktadırlar. TV kanallarına sahip olan bu gazeteler, promosyon ve reklam geliri yoluyla büyük rantlara el koymaktadırlar. Örneğin Hürriyet-SHOW-İktisat Bankası, Sabah-atv, Finans ve Marmarabank, Milliyet-Adabank, Türkiye-TGRT ve Faysal Finans ağı bunu açıklıkla ortaya koymaktadır. Bugün kendisi de tekelleşmiş, tekelci şirketlere dönüşmüş bulunan bu basın, emekçi halk yığınlarının sömürülmesinden doğrudan pay almakta, savunucusu olduğu sınıf çıkarları doğrultusunda yığınların alıklaştırılıp-körleştirilmesi için sermayenin tüm olanaklarını ve teknolojik yenilikleri kullanmaktadır. Belli başlı burjuva yayın organları, gazeteler ve televizyon kanalları, haber anlayışları ve köşe yazarlarının yorumlarından, inceleme-araştırma yazılarına, haber programlardan müzik-eğlence programlarına, dizi filmlerden spor ve açık oturum programlarına kadar, tüm yazılı ve görsel faaliyetini işçi ye emekçilerin kapitalist sömürü sistemine bağlanması ve bağlı tutulması hedefine uyarlamıştır. Türk burjuva basınının “basın-yayın ve örgütlenme özgürlüğü” gibi bir sorunu olmadığı gibi, kendisi de devletten, devletin temel örgütü ordu ve polisten bağımsız değildir. Bu o denli açıktır ki: Türk Genelkurmayı, burjuva basınını “Mehmetçik basın” olarak övgüyle anmakta ve “Mehmetçik gazetecilere ödül törenleri düzenlemektedir. Burjuva basının “ünlü kalemleri” ordu ve polis şefleriyle yakınlıklarını bir övünç vesilesi olarak reklâm etmekte ve kariyer edinmede başta gelen koşul olarak görmektedirler. İstihbarat örgütünün basın şubesi gibi çalışan bu tür yazar ve muhabirlerin, ülkede meydana gelen olayları, halk yığınlarının acılarını, sefalet ve işsizliği burjuva çıkarlar doğrultusunda yorumlamaları bu bakımdan da kaçınılmaz hale gelmektedir. Burjuva basının ve bu basının yüksek maaşlı köşe yazarlarının, basın-yayın ve örgütlenme özgürlüğü karşısındaki tutumlarıyla, burjuva diktatörlüğünün, hükümetin, gerici-faşist burjuva partilerinin tutumu tam bir uyum içindedir. Muhalif olanın susturulmasını ifade eden bu tutum, işçi-köylü eylemleri ve Kürt halkını ilgilendiren sorunlarda tümüyle devletçi bir çizgiye denk düşmektedir. Örneğin burjuva diktatörlüğü ve hükümet çevreleri Kürt halkının Türk halkıyla birlikte özgürce ve kardeşlik ilişkileri içinde yaşamasını istemeyi, faşist ulusal baskı ve asimilasyonun son bulması için mücadele edilmesini, ulusların ve dillerin tam hak eşitliğinin gerçekleşmesi için çaba gösterilmesini “bölücülük” olarak değerlendirdiğinde, burjuva basın-yayın organlarının aynı konulardaki tutumu, devlet ve hükümet politikasıyla tam bir uyum göstermektedir. Sermaye ve gericilik, Kürt illerinde azgın bir şoven ve ırkçı politika uygular ve bombalama, köy ve ev yakma, göçertme, işkence ve kurşuna dizme yoluyla Kürt emekçilerine boyun eğdirmeye çalışırken, burjuva basın ve onun halk düşmanı yazar ve yorumcuları da buna paralel bir kampanya başlatmakta, “ülke bütünlüğünün tehlikede olduğu” üzerine demagojik bir propagandayla, diktatörlüğün katliamlarını gerekçelendirmeye ve aklamaya soyunmaktadır. Burjuva-faşist saldırıların ideolojik zeminini hazırlama görevinin yanı sıra, gerici-faşist yazar ve muhabirler birer polis hafiyesi rolüyle toplumsal olaylarda görev alma ve kamera ve kalemlerini halka karşı bir silah olarak kullanmaktan geri durmamaktadırlar. Burjuva basını “insan haklarımdan söz eder;’ ancak, Kürt gençlerinin onar, yirmişer gruplar halinde katledilmesini, öldürülen gençlerin gözlerinin oyulup, kulak, burun gibi organlarının kesilmesini, yaralı eylemcilerin helikopterlerden bırakılarak parçalanmasını, askeri reo’ların ve panzerlerin arkasına takılarak sürüklenmelerini, köylerin yakılmasını, evlerin içindeki eşya ve insanlarla birlikte ateşe verilmesini, düzen muhaliflerinin sokakta ve evlerde kurşuna dizilmesini, gözaltı kayıplarını, on-binlerce insanın işkenceden geçirilmelerini, sendikacıların tutuklanmasını, yazarların yazdığı yazılardan dolayı zindanlara kapatılmasını, bir hak ihlali olarak görmez. Aksine burjuva basın-yayın organları bu saldırıları teşvik etmekte, “terörizm” demagojisiyle desteklemekten geri durmamaktadır. Köşe yazarları ve polis muhabirleri düzen muhalifi kişi ve örgütleri polise ve kontrgerillacı cinayet çetelerine hedef olarak göstermekte, sokak infazlarına alkış tutan bayraklı şoven ve ırkçı güruhun gösterilerini reklâm ederek, bir polis kuvveti işlevi de görmektedirler. Bu basına göre “Kürt milletvekili” Orhan Doğan’ın boynunun sıkılmasının, Salman Kaya’nın milyonların gözü önünde linç edilmek istenmesinin, DEP’lilerin öldürülmesi ve tutuklanmasının, muhalif basına yönelik yasak ve saldırıların, Özgür Ülke gibi gazetelerin bombalanmasının, köylerinin askerler tarafından yakıldığını söyleyen muhtarların ve köylülerin gözaltına alınıp öldürülerek cesetlerinin araziye bırakılmasının karşı çıkılacak bir yanı olmadığı gibi, haber değeri bile yoktur.
Burjuva basını gerçekleri saptırmada gösterdiği başarı oranında görevini yerine getirmiş olmaktadır. Saptırma ya bölücülük üzerine demagojik bir kampanyaya hız verilerek veya “Yunan gâvuru” hikâyeleriyle, ya da her seferinde Türkiye’nin nasıl güçlendiği ve kalkınacağı üzerine senaryolarla motive edilmektedir. Sermaye ve gericiliğin, içerde halk muhalefeti karşısında sıkıştığı her durumda başvurduğu Yunan düşmanlığını körükleme tutumu burjuva basında tam bir şoven isteriye dönüştürülerek ele alınmakta, kara cahilin “savaşırız”, “gider alırız”, “ezer geçeriz”, “Yunanistan’a da çeki düzen veririz” türünden zavallıca çığlıkları manşete çıkarılarak, dikkatleri açlık, sefalet, işsizlik ve emekçileri sahte “milli” çıkarlarla oyalamada sınıf düşmanına güç vermeye çalışmaktadır. İçte yığın muhalefetinin yükseldiği durumlarda hemen “Yunan oyunu” hikayeleriyle provokasyon ortamı oluşturulmakta, “Türk’ün Türk’ten başka dostu yok” ırkçı masallarıyla tüm komşu ülkeler halklarına karşı şoven bir propaganda yürütülmekte, “iç işlerimize karışılıyor” demagojisiyle, kitlelerin dikkatleri öz sorunlarından uzaklaştırılmak istenmektedir. Örneğin burjuva basın-yayın organlarının “Ege’de savaş” çığırtkanlığı Türkiye’nin şu aşağıdaki tablosunu gizlemenin bir aracına dönüşmüştür:
Türkiye kapitalizmi ve Türkiye egemen sınıfları ağırlığı giderek artan bir bunalım içindedir. Dış borç 76 milyar dolara, dış ticaret açığı 13 milyar dolara, iç borç 400 trilyona, enflasyon yüzde 137’ye tırmanmıştır. Uluslararası mali sermaye kuruluşlarının ve Türk tekelci burjuvazisinin çıkarları doğrultusunda KİT’lerin tasfiyesi gündeme gelmiş, yüz binlerce işçi (yalnızca ’94’te 700 bin) işten atılmış, özelleştirme ve taşeronlaştırmayla yeni on binlerin sokağa atılması, kapıya dayanmış işsizlik, (yüzde yirminin de üzerinde) burjuva iktisatçıları ve profesörlerine “sosyal patlama tehlikesi” laflarını söylettirecek denli yükselmiş, Kürt illerinde inada sürdürülen ulusal imha ve teslim alma operasyonu işçi ve emekçilerin sırtından yaklaşık (’94 yılı itibariyle) 445 trilyon liralık bir savaş giderinin ortaya çıkmasına yol açmış, (bu Türkiye bütçesinin yüzde altmışı kadardır) açlık ve sefalet tam bir toplumsal felaket düzeyine yükselmiştir. Türkiye “gelişen ekonomiler” içinde “küme düşme sınırına” gelmiş, ’94’te dünyanın ekonomisi en kötü olan ikinci ülkesi olma payesi kazanmıştır. Türkiye’de GSYİH (-8,6 iken) bu oran Çin’de 10,4, Endonezya’da 6,5, Singapur’da 10,2, Güney Kore’de 8,1, Arjantin ve Şili’de 4,5 olmuş ve gene sanayi üretimi Türkiye’de (-13,6 iken), Çin’de 28,9, Endonezya’da 18,2, Güney Kore’de 15,0, Polonya’da 16,7 olmuştur. Enflasyon oranı % 140’lara doğru yükselişe geçerken, ücret ve maaşlar dondurulmuş ve sürekli değer yitimine tabi tutulmuştur.
İşyerleri kapatılma tehdidi altında tutulan KİT çalışanları, Zonguldak ve Karabük’te sokağa dökülerek yeni bir mücadele dalgasının yükselmesinin işaretlerini vermektedirler. İzlenen ekonomi-politika ve YÖK Yasası’yla askerileştirilen üniversitelerin öğretmen ve öğrencileri, işçiler ve memurlar -henüz birleşik bir hareket içinde bir araya gelmekten uzak olmalarına karşın- ayaktadırlar. Kürt halkıyla birlikte Türk halkı da, devletin Kürt emekçi halk kitlelerine karşı sürdürdüğü inkâr, imha ve göçertme politikasına öfke duymaya başlamış, burjuvazinin Kürt politikasının özünde işçi ve emekçileri köle düzeyinde tutma amacına hizmet ettiğini anlamaya, kavramaya başlamıştır. İşçi sınıfının en ileri kesimi tekelci burjuvazinin, diktatörlük ve hükümetin, onlarla birlikte sendika üst bürokrasisinin gerici saldırı ve barikatlarına karşın giderek etkinlik kazanan bir örgütlenme ve örgütlü mücadele doğrultusunda küçümsenemez adımlar atmakta, sınıf tutumuyla öne çıkarak toplumun tüm ezilen kesimlerini etrafında toplama ve birleşik bir halk hareketini geliştirme perspektifi bu kesim içinde giderek netleşmektedir.
Yalnızca işçiler ve kamu çalışanları değil, tarım üreticileri de devlet ve hükümet politikalarına karşı muhalefetlerini geliştirmektedirler. Çünkü Türkiye egemen sınıflarının içinde bulundukları bunalım, yalnızca sanayiyi vurmakla kalmamış, uluslararası mali sermayenin dayatmalarıyla uygulanan politika bir “tarım ülkesi” olarak bilinen Türkiye’de tarımın da felce uğramasına yol açmıştır. Genelde yatırımlar durdurulur ve kalkınma hızı eksi onlara geri çekilirken, tarım ürünlerinin üretiminde de son yuların en büyük düşüşü gerçekleşmiştir. Maaşların, ücretlerin ve tanın ürünleri taban fiyatlarının düşük tutulması ve yanı sıra tarımsal girdi fiyatlarının sürekli büyümesi (gübrede % 450, tarım makinelerinde % 300, çuvalda % 200, ilaçlamada %300 vb.) küçük ve orta boy üreticiyi üretim yapamaz duruma getirirken, hükümetin ekonomiden sorumlu bakanı tıkanıklığı Habur Sınır Kapısı’ndan Irak’a sokulan patates ve soğanla izah etmeye çalışmıştır. Bakan, izlenen politikanın sonuçlarını gizlemek amacıyla sorunu çarpıtmakta ve “arz-talep dengesizliğini patates ve soğanla izah etmektedir. Böylece hem burjuva politikası aklanmış ve hem de tarım ürünlerinin daha fazla ithalatına artan ihtiyacın sorumluluğu Habur’da ticaret yapan kamyon şoförlerine aktarılmış olmaktadır. “Mehmetçik basın” bu konuda da “gürültü koparmama” tutumu içindedir. Oysa özellikle 12 Eylül sonrası dönemde, emperyalist tekeller yararına uygulanan ekonomi politika Türkiye tarımını can çekişir hale getirmiştir. Yıllara göre, buğdayda, tütünde, çayda ve diğer ürünlerde üretim gerilerken bu tahribat hayvan ve hayvancılık ürünlerine kadar genişlemiştir. Örneğin 1982’de 24 milyon dolar olan hayvancılık ürünleri ithalatı geçen sürede 15 kat artarak 353 milyon dolara çıkmıştır. Hükümet buğday başta olmak üzere tarım ürünlerinin daha fazla ithali için, ithal vergilerini düşürmek için yeni yasal düzenlemelere gitmektedir. Bu politika küçük ve orta boy üreticinin tekelci sermaye ve hükümete karşı protestolarına yol açmış ve Manisa gibi yerlerde tütün üreticilerinin eylemleri gelişmiştir.
Burjuva basın, sermaye ve diktatörlüğün politik çizgisinde bütün bu gelişmeleri gizleme yoluna giderek, özelleştirmenin “faydaları”nı propaganda etmekte, Türkiye’nin bölgede “büyük bir güç haline geldiğinin reklâmını yapmaktadır. “Adriyatik’ten Çin Seddi’ne büyük Türk dünyası” demagojisi, eski hızından kaybetmesine ve Türkiye gericiliğinin “taşeron firma” rolünü bile oynamayacak denli güçsüzlüğü anlaşılmasına karşın, hâlâ sürdürülmektedir. Bu propagandaya göre, Türkiye’nin Amerikan mandası altında Türkî Cumhuriyetlerde oynayacağı rol ve gene ABD politikaları doğrultusunda Balkanlar’da üstlendiği görev ve içerde GAP gibi projelerle 20. asır “Türklerin asrı olacaktır”!
Türkiye gericiliği bu “güçlülük kanıdandı bölge ülkelerine karşı bir güç unsuru olarak değerlendirmekte, Türkî Cumhuriyetler politikasının iflası ve Bosna-Hersek batağına saplanarak içine girdiği çıkmazı gizleyen burjuva propagandası ekonomik iflası da “hızla kalkınmakta olduğumuz” demagojisine ve GAP gibi (tamamlandığı koşullarda bile sözü edilmeye değer bir canlanma sağlamaktan uzak olan) projeleri abartarak örtmeye çalışmaktadır. Oysa reklâm edildiğinin aksine, GAP, Türkiye gericiliğinin Kürt illerindeki çıkmazına ve tarımsal krizine herhangi bir çıkış sağlayamamaktadır. “Köylünün yüzü gülecek”, “toprak suyla buluştu” edebiyatının toprak ağaları ve tekeller ile Kürt köylüsü arasındaki çelişkinin üstünü küllemeye yönelik olduğunu, Kürt köylüsü de anlama sürecine girmiştir. 1.7 milyon hektar arazinin sulanacağı ve verimin kat kat artacağı propaganda edilirken bu topraklardan yararlanma olanağının bulunup bulunmadığı geçiştirilmektedir. Oysa toprakların yüzde 80’inin büyük toprak ağalan ve yerli ve yabancı tekeller tarafından parsellendiği, bilinen bir gerçektir. Ne ki, burjuva basın için bunun hiçbir önemi yoktur. “Harran’da toprakların hepsi ağalarındır. Fakir fukaranın toprağı yoktur. Adil bir toprak reformu istiyoruz” diyen Kürt köylülerinin sözleri, bu basın tarafından duyulmaz. Özel silahlı güçleri de bulunan Kürt toprak ağalarının onlarca köy ve on binlerce köylü üzerine kurdukları feodal-burjuva baskı ve sömürü görmezden gelinir. Türkiye nüfusunun en alt grubunda yer alan 12 milyon kişinin yıllık gelirinin yalnızca 400 dolar olmasının, yani milyonlarca insanın mutlak yoksulluk içinde yaşamasının onlar için hiçbir önemi yoktur.
Burjuva propagandası her fırsatta ahlakçılık üzerine ders vermekten geri durmaz. Ama onun ahlakla, basın ahlakıyla ilişkisi çirkef denilecek türden bir ahlaksızlıktan ileri gitmez. Fuhuşu ve kadın vücudu pazarlamacılığını 900’lü telefonlar aracılığıyla en aşağılık tarzda besleyen bu basın, hastalıklı ve doyumsuz toplum bünyesinden rant geliri sağlamak için her yola başvurmakta, promosyon kampanyalarıyla tiraj artırmaya çalışmakta, yalnızca yetişkin nüfusu değil, ama aynı zamanda çocukların yönlendirilmesi, kapitalist tüketimin aracı haline getirilmesi ve reklam aracı olarak kullanılmaları için her türden teknolojik oyuna başvurmaktadır. Bu basın, düzen muhalifi basının haklarıyla ilgili en küçük bir kaygı taşımaz. Aksine onun susturulmasını kendisinin hareket olanaklarının genişlemesi olarak değerlendirir. Ama öte yandan burjuva basın-yayın organları aracılığıyla burjuvazi, işçi ve emekçilerin “kendilerini ifade etme ve seslerini duyurma olanaklarının genişlediği” iddiasını da sürdürmektedir. 900’lü istasyonlarının dinleyici isteklerine “yer vermeleri bu iddianın kanıtları olarak gösterilmektedir. 900’lü telefonlar “görüş bildirme”nin iletişim tekellerinin bütün dünyada başvurduğu bir rant sağlama yöntemi olması gerçeği bir yana; atv gibi kanallardaki tartışmaların sınırlarının, “milli çıkarlar” gerici demagojisine sarılan egemen sınıflar ve MGK tarafından çizildiği, bu tartışmalarda sisteme radikal eleştirilere yer olmadığı, “sistem dışına taşan” görüşlere anında müdahale edilip kesildiği bilinen bir şeydir. Gene yerel radyo ve TV kanallarının faaliyetlerinin sınırları mevcut yasa ve anayasa maddeleriyle belirlenmiş olup, birçok durumda buna ek olarak milli güvenlik adına vali, polis şefleri ve DGM savcılarının fiili müdahaleleriyle bu yayınların egemen sınıfların çıkarlarına ve onların egemenlik sisteminin devamına hizmet etmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu radyo ve TV kanallarında en fazla hükümet uygulamalarına reformist eleştiriler yöneltilebilmekte ve bazılarında “devrimci halk müziğinden parçalar verilmektedir. İletişim ve propaganda araçlarını, burjuva egemenliği koşullarından ayrı ele almanın olanağı yoktur. Onların işçi ve emekçilerin mücadelesinin platformları olarak kullanılabilmeleri ancak yığın hareketinin yükselme koşullarında mümkündür. Bugün bazı yerel istasyonlarda yansıyan nispi muhalif çabalan küçümsememek, ama aynı zamanda yanıltıcı abartmalardan kaçınmak zorunludur. İşçi ve emekçilerin ve onların çıkarlarını savunan devrimci basın ve yayınının ağır faşist baskı ve yasaklarla karşı karşıya olduğu gerçeğini gizleyen “iletişim alanında kendini ifade etme özgürlüğü bulunduğu” biçimindeki iddialar, ezilen kitlelerin yanıltılmasına hizmet etmektedir.
Burjuva basın yayın organları ve burjuva propagandası geniş işçi ve emekçi yığınlarının temel toplumsal sorunlarının üstünü örterek, mevcut kölelik sisteminin devamı için sürekli yapay “ilgi” konulan öne çıkarmakta; işçilerin ve tüm ezilenlerin kendi çıkarları ve kurtuluşları için mücadeleye atılmalarını engellemeye, mevcut devleti ve sömürü sistemini sorgulamalarına, iletişim araçlarının burjuvazi ve toprak ağaların elinde olmasından kaynaklanan sömürü ve baskıyı kaynaklarıyla birlikte ortadan kaldırmak üzere örgütlü politik eyleme geçmelerine set çekmeye çalışmaktadır. Sözgelimi tümüyle emekçilerin sırtlarından beslenen ordu, polis ve tüm devlet asalakları bürokrasisinin, emekçiler iradesine rağmen ve bu iradeye karşı bir baskı ve sindirme aracı olarak toplumun tepesinde yer aldığını gizlemek; işçilerin, köylülerin, memurların, öğrencilerin her eylemine karşı bu güçlerin seferber olmasının sorgulanıp, onların gerçek işlevinin görülmesini engellemek, bu basının birincil görevidir. İşçi ve emekçi halk yığınları açlık ve sefalete mahkûmken, milletvekillerinin, subayların, polis şeflerinin ve üst bürokratların ayrıcalıklı -şatafatlı yaşamı; halk iradesine ve halka karşı sürekli suç işlemelerine rağmen bulundukları mevkilerde kalmaları ve kovuşturulmamaları; hiçbir hakları olmadığı halde on milyonlarca emekçinin nasıl yaşayacakları konusunda kararlar alıp uygulamaları vb.nin sorgulanıp bütün bunlara son vermeyi hedefleyen bir halk hareketinin gelişmesini engellemek bu basının temel görevidir.
Özetle; bilim ve teknikteki gelişmeler, bunun bir alanı olarak iletişim ve propaganda araçları alanındaki yenilikler burjuvazinin elinde, işçi ve emekçi halk yığınlarına karşı bir silah olarak kullanılmaktadır. Bilimsel gelişmelerden gerçek anlamıyla yararlanmak, ancak proletarya iktidarı koşullarında mümkün olabilecektir. Bugün ise, ancak devrimci kitle muhalefetini yükseltme ve yaygınlaştırma yoluyla bu araçlardan belirli oranda ama daha etkin tarzda yararlanmanın yolu açılabilir. Bilimsel-teknolojik buluşları ve iletişim alanındaki gelişmeleri sınıflı toplum gerçeği dışında değerlendirmenin olanağı yoktur.

Ocak 1995

14 Aralık ’94 tarihli Özgür Ülke gazetesinde bu gazetenin yazarlarından Cemil Gündoğan’ın “Türkleşmiş Kürtler Çözülürken” başlıklı bir yazısı yayınlandı. Bu yazıda Kürdistan’daki toplumsal gelişme tek yanlı bir yoruma tabi tutuluyor. Gerçi Kürt milliyetçi yayın organlarında sürekli olarak “Kürtlerin kurtuluşu”, “insanlığın kurtuluşu” olarak gösteriliyor ve örneğin Kürdistan’daki mücadelenin bütün insanlığın kurtuluş mücadelesi olarak görülmesi gereğine vurgu yapılıyor.
Bu görüş, Türkiye ve Türkiye Kürdistanı’nda en ateşli savunucusunu bir kısım liberal aydın ve burjuva reformcu Kürt hareketlerinin şahsında bulmaktadır. Denilebilir ki, ulusal haklarından yoksun bırakılan ve baskı altında tutulan halkların özgürlük için giriştikleri mücadele ve başkaldırılar günümüzde, bir kısmı burjuva liberal aydının ve çeşitli burjuva sosyalizmi akımlarının, ulusal hareketi “toplumsal ilerlemenin motor gücü” biçiminde abartılı bir yoruma tabi tutmalarına, ulusal kurtuluş hareketlerini “insanlığın kurtuluş hareketi” düzeyine yüceltmelerine yol açabilmektedir. Söz konusu bu kesimin sözcüleri, sosyalizmin ve uluslararası proletarya hareketinin dönemsel ve görece geriliğinden de yararlanarak, ulusal kurtuluş mücadelelerinin burjuva yorumuna vurgu yapmakta ve günümüzün “gecikmiş” bu hareketlerini, insanlığı kurtuluşa götürecek hareketler olarak değerlendirmektedirler.
Bu abartılı tanımlama, birbirleriyle bağlantılı ve bağdaşır özelliklerinin yanında, bağdaşmaz özellikleri de olan iki farklı toplumsal hareketin esas olarak proletarya hareketinin aleyhine, reformist milliyetçi bir yorumunu ifade ediyor. Şöyle ki; dar kapsamıyla ulusal kurtuluşu “insanlığın kurtuluşu” olarak değerlendirmek mümkündür. Ulusal kurtuluş, boyunduruk altında tutulan, dili ve kültürü yasaklanmış bir halkın baskıya ve ulusal köleliğe karşı demokratik hareketidir. Ulusal baskı ve eşitsizliğin ortadan kalkması, genel anlamıyla insanlığın kurtuluşu doğrultusunda atılmış bir adımı ifade eder. Ama hepsi o kadar. Ulusların kaderlerini tayin hakkı (siyasal devlet kurma hakkı), ulusal hak eşitsizliğinin ortadan kaldırılması olarak değerlendirildiğinde, bugün bir kısım bağımlı sömürge halklar dışında, gelişmiş ve gelişmekte olan uluslar, ulusal haklarını kullanma iradesine sahip bulunuyorlar. Emperyalizmin, dünya egemenliği sistemi olarak, tüm ülke ekonomilerini bir zincirin halkaları haline getirme kapsamında yarı-sömürge ülke halklarını bağımlılık ilişkileri içinde tutması ölçüsünde, bu “bağımsızlık” göreceli hale gelmekle birlikte, gene de bağımsızlıktır. Ne ki, bu “bağımsız”lığı insanlığın kurtuluşu saymaya imkân yoktur. Kapitalizmin sınırları içindeki “kurtuluş”, gerçekte burjuvazinin kurtuluşudur. Burjuvazinin, proletarya ve emekçiler üzerindeki sınıf egemenliğini ifade eden burjuva ulusal devlet, gerçekte kurtuluşu değil; köleliği, sömürüyü, eşitsizlik ve baskıyı ifade eder. İnsanlığın kurtuluşunu ekonomik kurtuluşta, sosyal devrimde (proletaryanın eylemi sonucu mülksüzleştirenlerin mülksüzleştirilmesi) değil, ama ulusal kurtuluşta, devlet olarak kendini ifade etmede görmek, burjuva eşitlik ve özgürlüğe, gerçek özgürlük ve eşitlik payesi vermektir ki, bu sınıf ayrımları ve sömürü olgusu üzerinde yükselen burjuva devlet koşullarında asla olanaklı değildir. İnsan hakları (eşitlik, özgürlük vb.) kapsamında ulusal hakların elde edilmesi, insanı burjuva mülkiyet ilişkilerinden kurtarmaz, aksine zenginin yoksul aleyhine daha fazla zenginleşmesi ve yoksulu baskı altına almasını sağlar. “İnsanlığın kurtuluşu” kavramı, burjuva sosyalistleri ve liberal burjuva aydınlarının elinde uğradığında yozluktan kurtarıldıklarında, insanın insanal kurtuluşunu, aynı anlama gelmek üzere sermayenin, ücretli emeğin, sınıfsal ortadan kaldırılmasını ifade ederler. Burjuva ulusal kurtuluş kendi başına asla bu kapsama genişlemez. Ulusal kurtuluşun, bir ulusun bir başkası tarafından ezilmeye karşı başkaldırı ve boyunduruktan kurtuluştan fazla bir şey ifade etmesi için, işçi sınıfının önderliğinde halkın devrimci mücadelesiyle proletarya devrimine bağlanması ve toplumsal kurtuluş kapsamına genişlemesi zorunludur. Kürt milliyetçileri ve burjuva sosyalizmin savunucularının dilinde ise bu sözcükler, kapitalizm içi reformcu düzenlemeleri ifade ederler.

TOPLUMSAL ÇÖZÜLMENİN TERSTEN YORUMU
Gündoğan, yukarıda sözünü ettiğimiz yazısında göçertmelerin Dersim, Elazığ, Antep gibi “sınır illeri”nde yaratabileceği değişiklikleri yüzeysel bir yoruma tabi tutarak, toplumsal gelişmenin ana yönünü göz ardı ediyor. “Kars’tan başlayıp Sivas’ın Koçgiri bölgesine uzanan, oradan da güneye yönelerek Antep üzeri Suriye hududunda son bulan Türkler ve Kürtlerin demografik sınırında yer alan iller”m özgünlüklerine değinerek bu illerde devletin, “cumhuriyetin kuruluşundan sonra Kürtleri asimile etmeye yönelik olarak hazırladığı plan ve uygulamalarında” bu özellikleri dikkate aldığını belirtiyor ve bu bölge Kürtlerinin bir kısmının tümüyle Türkleştiğini, bir kısmının ise “Kürt olduklarının bir biçimde farkında olan, ama sosyokültürel davranışları itibarıyla bu gerçeği açık veya kapalı biçimde reddeden” bir kategori oluşturduğunu ileri sürerek, “biz bunlara Türkleşmiş Kürtler adını veriyoruz” diyor. Yazısının devamında Gündoğan, bu “kategorinin “Türk sol sosyalist hareketi üzerinde de bazı etkilerde” bulunduğunu, sol-sosyalist hareketlerden bazılarının, “bu Türkleşmiş Kürt kategorisinin yüzü Türklere dönük kesimlerinin siyaset düzlemindeki yansımaları” olduğunu söylüyor. Ve devamında şu saptamada bulunuyor: “İşte ’94 kitlesel göçertmelerinin sınır illerindeki etkileri ele alındığında özünde gözümüze ilk çarpanlar bu kategorinin kaderiyle ilgili olanlardır. Çünkü kırdan şehir merkezlerine akan kitleler, bu illerin nüfus bileşimlerini Kürt öğesi yönünde değiştirmeye başlamışlardır. Aynı şekilde gelen kitle, görece az asilime olmuş ve ulusal hareketin görece siyasal etkisinde bulunan kesimlerinden oluştuğu için şehir merkezlerindeki asimilasyon süreçlerini olumsuz yönde etkileyerek Türkleşmiş Kürt kategorisinin temellerini zayıflatmaktadır. “
“Bütün bunların sonucunda Kürt ulusal hareketinin bu illerde gelişmesini ve derinleşmesini teşvik eden ikili bir süreç ortaya çıkmaktadır. Birincisi, kırdan şehre göçün bu illeri giderek Kürtleştirmesidir. İkincisi de, bu gelişmenin Türkleşmiş Kürt kategorisinde çözülmeye neden olmasıdır.”
Yazısının sonuç bölümünde yazar, “bu kategoriye dayanan siyasal oluşumların giderek çözülüp dağılan” bir olgu olarak görülmesini istiyor ve “Türkleşmiş Kürt kategorisinin Kürtleşme yönünde görülmeye başlaması”nın aynı zamanda “Kürt devriminde sosyalist ve enternasyonalist öğelerin gelişmesi yönünde” etki yaptığını ileri sürüyor.
Cemil Gündoğan, üzerine bıktırıcı ölçüde konuşulmuş ve tartışılmış bir konuyu yeniden tartışmaya açarken, olguların yüzeysel yanlarıyla ilgilenip, onları burjuva milliyetçi (o “sosyalistim” diyor) anlayışla yorumlayınca, ortaya sosyal-siyasal olay ve olguların keyfi yorumuna dayalı yargı ve sonuçlar çıkıyor. Gündoğan’ın, burjuva sosyalizmi görüşleri doğrultusunda yorumladığı asimilasyon ve son göç olaylarını kısaca da olsa yeniden ele almakta yarar var.
Bilindiği gibi, Türk egemen sınıfları, ulusal hakların kullanım hakkının tanınması talebini de içeren Kürt isyanlarını kanla bastırırken, 1920’lerden başlayarak, Kürt nüfusun asimilasyonunu içeren politikasını da uygulamaya soktular. Peş peşe gelen ayaklanmaları askeri zorla ezerken, Kürt kimliğinin tahribini gerçekleştirmek için dil ve kültüre yönelik yasaklar da yürürlüğe girdi. Türk egemen sınıfları, bir yandan Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan herkesin Türk olduğu ve Kürt diye bir halktan söz edilemeyeceğini propaganda ettiler, öte yandan, bunu pratikte gerçekleştirmek, yani Kürt unsuru Türk nüfus içinde eritmek amacıyla Türkçü bir eğitim sistemini yürürlüğe koyup, örneğin “yatılı bölge okulları” vb.nin açılması biçiminde somut adımlar attılar. 1924 Anayasası’nın gerekçesinde “devletimiz milli bir devlettir, çok milletli bir devlet değildir. Devlet Türk’ten başka bir millet tanımaz” deniliyordu. “Misak-ı Milli” propagandası, esasta Kürt ulusal varlığının inkârı üzerinde yükselen ırkçılığı ifade ediyordu. Kürtlerin “bir Türk boyu” oldukları iddiasını kanıtlamak üzere sözde bilimsel ispat çabalan artırılırken, Kürt nüfusun dağıtılması uygulaması da yoğunlaştı. 1934’te çıkartılan Mecburi İskân Kanunuyla Kürtlerin, Türk nüfusun yoğun olduğu illere sürülmesi ve orada “toplu olmamak üzere” ve yeniden köy, mahalle, işçi ve sanatçı kümesi kuramayacak tarzda yerleştirilmesi resmileştirildi. 1938’deki Dersim Katliamı’ndan sonra asimilasyon politikası daha da geliştirildi, bir plana bağlandı ve sonuç alıcı olması için deyim yerinde ise rasyonelleştirildi. Dersim’in önemli bir bölümü 1948’e kadar “askeri yasak bölge” idi. Devletin Kürtleri inkâr politikası, Türkleştirme çabalarının yoğunlaştırılmasını, baskı ve yasaklarla birlikte, ırkçı-şoven eğitime ağırlık verilmesini ve genç nesillerin Kürt değerlerinden uzaklaştırılmasını hedefliyordu.
Kuşkusuz bu politika sonuçsuz kalamazdı ve kalmadı. Ancak Kürt burjuva milliyetçisi ve burjuva sosyalisti gruplarının iddia ettikleri gibi, bu politikanın etkileri yalnızca “sınır iller” denilen illerle sınırlı değildi. Türk egemen sınıfları, Kürt gericiliğiyle işbirliği içinde köleleştirme ve asimilasyon politikasını pratiğe geçirirken, (bu politikanın uygulanma gücü ancak kapitalizmin geri düzeyi ve ulaşım vb. engeller nedeniyle bazı ücra yerleşim birimleri açısından zayıf kalabilirdi) “sınır iller” bir yana, daha önce isyana durmuş illerle birlikte Irak Kürt hareketinden hemen her dönem etkilenmiş Irak’a yakın bölgelerdeki halk hareketi de çoktan bastırılmıştı ve asimilasyonun etkileri buralara kadar uzanıyordu. “Sınır iller”in bir kısmı heterojen nüfuslu oldukları gibi, değişik milliyet kökenli insanlar Diyarbakır, Mardin, Urfa gibi illerde de yaşamaktaydılar. Erzurum, Malatya, Kars, Elazığ, Antep, Maraş, Urfa, Mardin ve Diyarbakır’da Kürtler ağırlıklı olmak üzere, farklı milliyetlerden nüfus bulunuyordu. Asimilasyon politikasının, bölgelere göre farklı düzeyde etkide bulunması kaçınılmazdı; ama Kürt milliyetçilerinin sonraki yıllarda demokratik-sosyalist fikirlerin emekçi Kürt kitleleri içinde yayılmasını “Türkleşme”yle izah etmelerinde de görülebileceği gibi; bazı bölgelerin halkının “tümüyle Türkleşmeyi kabul ettiği” biçimindeki iddialar doğru değildi. Nitekim sonraki yıllarda ulusal hakların talep edilmesinin kapsamı, ulusların kaderlerini tayin hakkının yorumu vb. konularda ortaya çıkan farklılıklarda da toplumsal gelişme zemininde bu politikanın etkileri görüldü. Kürt burjuva milliyetçi akımın versiyonu çeşitli Kürt grupları ise bu farklı etkilenme düzeyini, Dersim gibi bazı illerin emekçilerini toptan karalamanın gerekçesi haline getirdiler. Onlara göre, Dersim başta olmak üzere “sınır iller”de yaşayanlar, “Türkleşen Kürtler” idi ve bunlar Türkleştikleri için Kürt milliyetçiliği buralarda zayıf kalıyordu. Bu durumda, bu bölgelerin emekçilerini yeniden “Kürtleştirmek” gerekiyordu. Anlaşamadıkları ise, “Kürtleştirme”nin hangi yöntemle (eğitimle mi, sopayla mı) yapılacağıydı. 1960’lı yıllardan başlayarak, devrimci demokratik ve sosyalist fikirlerden etkilenen gençler, aydınlar ve işçileri “Türkleşmiş”, asimilasyonu benimsemiş “ulusal hainler” olarak değerlendirdiler. Bunu yaparken, tümüyle pragmacı bir tutum içinde, bazı bölgelerde “biz Türküz” diyebilen, sıradan emekçinin tutumuyla, Kürt ve Türk işçi ve emekçilerinin burjuvazi, diktatörlük ve emperyalizme karşı birlikte örgütlenmesi ve mücadelesini savunan Kürt devrimcilerinin tutumunu bilinçli tarzda aynı göstererek, burjuva politik çizgilerini aklamaya çalıştılar. Cemil Gündoğan’ın “Türkleşen Kürtlerin Çözülmesi” başlığı altında soruna getirdiği yaklaşım da, bu eskimiş iddianın tekrarından ibarettir.
Gündoğan, “Türk sol sosyalist hareketleri” diye tanımladığı Marksist partinin ve bazı devrimci grupların Kürdistan’daki varlığını bu “Türkleşmiş Kürt kategorisine bağlıyor. Ona göre son göçlerle bu “kategori” çözülmekte ve bunun için bu sol grupların varlığının maddi temeli de aşınmakta ve yok olmaktadır. Kırdan şehir merkezlerine akan kitlelerin bu şehirlerin nüfus bileşimini “Kürt öğesi yönünde” değiştirdiğini ileri süren Gündoğan, bu göçlerin şehirlerdeki asimilasyon sürecini olumsuz etkileyeceği ve nüfusu “Kürtleşme” yönünde etkileyeceği iddiasındadır. Doğal olarak o, bundan sevinç duymakta ve Kürt ulusal muhalefetinin gelişme potansiyelinin “sınır iller”de de arttığını düşünmektedir.

SOSYALİST OLMA İDDİASIVE “KÜRTLEŞME “NİN MİLLİYETÇİ YORUMU
Kürt halkının ulusal özgürlük mücadelesinin bugünkü düzeyinin, daha önceki başkaldırılardan farklılıklar taşıdığı açıktır. Bu her şeyden önce, toplumsal-ekonomik koşullardaki gelişmenin, kapitalizmin Kürdistan’daki gelişme düzeyinin, uluslaşma ve ulusal haklar için mücadele üzerindeki etkilerinden kaynaklanmaktadır. Kürt toplumu, hâlâ feodal-aşiretçi yapının önemli etkilerini barındırmakla birlikte, eski kapalı yapı bugün parçalanmış, farklı sınıflar arasındaki çelişkilerle birlikte, ortak ulusal kültürel değerlerin yönlendirdiği hareketin genelleşmesinin zemini güçlenmiştir. Kürt ulusal muhalefetinin “sınır iller”de ve Dersim gibi bölgelerde de güçlenmesinin başta gelen nedeni budur.
Diktatörlüğün azgın saldırıları ve köyleri boşaltma politikası sonucu, şehir merkezlerine göçen Kürt emekçilerinin buralardaki mücadele üzerinde yapacakları etki, ya da bu mücadele içindeki yerleri ise, Gündoğan’ın ya da onunla aynı düşüncedeki Kürt milliyetçilerinin iddia ettikleri gibi tek yanlı değildir. Evet, diktatörlüğün bu politikası iflas edecek, şehir merkezlerinde düzene yönelen potansiyel tehdit edici bir güç kazanacaktır. Köyleri ve evleri yakılan Kürt köylüsünün, devlete duyduğu öfkenin ulusal muhalefeti besleme gibi bir yanı vardır. Bırakalım Antep, Elazığ, Diyarbakır gibi illeri Adana, Mersin, İzmir gibi illerde de Kürt emekçileri ulusal baskıya karşı mücadeleye atılmaktadırlar. Ama bu eksik bir değerlendirmedir. Göçlerin “Türkleşmiş Kürtleri çözdüğü” iddiasında olduğu gibi, bu iddiada da milliyetçiliğin burjuva yorumu sırıtmaktadır.
Kürt toplumu, kapitalizmin gelişmesine bağlı biçimde kaçınılmaz bir ayrışmayı yaşamaktadır. Kürt işçi ve emekçilerinin şehir merkezlerindeki yaşamı ekonomik, politik, sosyal, kültürel bir dizi alanı kapsayan sorunlarla iç içe sürmekte, ulusal baskıya karşı çıkmanın yanı sıra, kapitalist sömürünün yol açtığı sonuçlara karşı mücadele zorunluluğu da kendini dayatmaktadır. Kürt milliyetçiliğinin dar penceresinden yok sayılan sınıf sorunları, sınıf talepleri için mücadeleye atılma gibi somut bir sorun, Kürt işçisi ve şehir yoksullarının karşısında durmaktadır. Eğer bir çözülme varsa -ki vardır- bu esas olarak Kürt toplumunun sınıflara bölünmesi temelinde yaşanmaktadır. Buradan çıkan temel sonuç, “Kürtleşme”nin, tüm bu sınıflar bakımından farklı farklı anlaşılacağı ve farklı içerikle ele alınacağıdır. Kapitalizmin uluslararası niteliğinin ve uluslararasılaşmanın bugünkü düzeyinin ulusal sınırları aşıp geçmesi ve “çözülme”nin bu bakımdan, ulusal alanla sınırlı kalmadığı gerçeğini bir yana bıraksak bile, gelişmenin, Kürt burjuva reformcu ve milliyetçi gruplarının iddialarını geçersiz kılacak doğrultuda olduğu gene üzerinde durulacak esas olguyu oluşturmaktadır. Kürt emekçileri yalnızca “Kürtleşmiyor”, tam tersine, esas olarak işçileşiyor, işsiz kalıyor, sefaleti ve açlığı duyumsuyor. Kürt burjuvazisi de dâhil, burjuva sınıfın baskısını üzerinde hissediyor. Kürt köylüsü “Kürtleşme”den öte taleplerle, “toprakların hepsi ağalarındır, toprak reformu istiyoruz” diyerek, milliyetçiliğin daraltıp yok saydığı sınıf talepleriyle ortaya çıkıyor ya da çıkmaya çalışıyor. Toplumların gelişme tarihinin gösterdiği, bugünkü gelişmelerin de kanıtladığı esas olgu, çözülmenin “asimilasyonun etkilerini ortadan kaldırma” gibi geçici, dar ve gecikmiş bir kapsamın çok ötesinde ve esas olarak ulusların asimilasyonu ve sınıf farklılıklarının derinleşmesi doğrultusunda olduğudur. Kürt milliyetçileri, bu olgunun üzerini örterek ve “Kürtleşme”ye aşırı bir övgü düzerek Kürt işçi ve emekçilerinin kendi sınıf çıkarları doğrultusunda ulusal kurtuluş mücadelesini sosyalizm mücadelesine bağlamalarının önünü kapatmaya çalışıyorlar. Onların Kürdistan’da işçi ve emekçi tabanına dayanan komünist partiyi, “Türkleşmiş Kürt” kategorisinin siyasi hareketi olarak göstermeye çalışmalarının nedeni de budur. Aralarında Gündoğan gibi kendilerine sosyalist diyenlerin de bulunduğu bu kesimin sözcüleri, “Kürtleşme”, Türkleşme vb. sözcükleri tam da bu sözcüklere içerilmiş olan ulusçu-burjuva kapsamıyla ele alıyorlar. Onlar Kürtlerin Kürt, Türklerin Türk kalmasını istiyorlar. Bu ulusal değerlere sahip çıkma değil, tarihin gelişme yasalarına gerici karşı duruşun ifadesidir. Biraz uzunca olan, ama konuyu aydınlatacağını düşündüğümüz, Lenin’in sözlerini aktarmakta yarar görüyoruz.
“Bütün milliyetçi sosyalistlere, çağdaş her ulusun iki ulusu içerdiğini söyleyeceğiz. Her ulusal kültür iki ulusal kültür içerir. Pruskeviçlerin, Guçkovların, Struvelerin bir Rus kültürü vardır ama ona karşılık Çernişevski’nin, Plehanov’un adlarının nitelendirdiği bir büyük Rus kültürü vardır. Aynı biçimde Ukrayna kültürü vardır; nasıl ki Almanya’da, Fransa’da, İngiltere’de, Yahudilerde vb. iki ayrı kültür varsa. Eğer Ukrayna işçileri, Rus kültürünün etkisi altında ise, biz iyi biliyoruz ki, papazların ve burjuvazinin Rus kültürünün fikirlerine paralel olarak, Rus demokrasisinin ve sosyal-demokrasinin fikirleri de o işçiler üzerinde etkide bulunmaktadır. Birinci tür ‘kültür’e karşı savaşırken bir Ukraynalı Marksist, bunu, ikinci kültürden her zaman ayırt edecek ve Ukraynalı işçilere şunu diyecektir: Bilinçli Rus işçisi ile onun yazınıyla, onun fikir çevresiyle her türlü birleşme olanaklarını olanca gücümüzle kavramamız, kullanmamız ve güçlendirmemiz mutlaka gereklidir; hem Ukrayna, hem Rus işçi hareketinin hayati çıkarları bunu gerektirir.”
Lenin’in bu sözlerini Kürt burjuva milliyetçilerini ikna etmek için aktarmadık kuşkusuz. Ama milliyetçi burjuva görüşlerle ufku karalanmaya çalışılan Kürt işçi ve emekçileriyle, Kürt gençlerinin bu sözlerden öğreneceği çokça şey olduğu da açıktır. Kürt burjuva milliyetçiliği, değil Türk milliyetinden işçi ve emekçilerin mücadelesinden öğrenmek ya da daha gelişkin durumda olan devrimci kültür öğelerinden yararlanmak, tam tersine onu toptan karalama ve yok sayma, Türk işçisi ve emekçisiyle, dahası Türk kökenli Marksist ve devrimcilerle Türk burjuva gericiliğini aynı kaba sığdırma çabasındadırlar.
Milliyetçi akım, ulusal yaşamın ve ulusal hareketin uyanışını, ulusal baskıya karşı savaşım ile iktisadi yaşamın, sermayenin, politika ve bilimin uluslararasılaşması ve milliyetçi çitlerin kırılması olgularını tek yanlı ve tarihin gerisinde kalarak ele almaktadır. Ulusal kölelik zincirinin parçalanması gerekliliği gibi haklı bir sorun, proletarya ve emekçilerin kurtuluşu için mücadelenin dışına çekilerek, tümüyle burjuva kalıplarla sınırlandırılmak isteniyor. “Kürtleşme”nin olumlanması bu yönüyle geriye takılıp kalmayı, zorla birliğin yol açtığı eşitsizlik bağlarının parçalanması ve ulusal hak eşitliğinin sağlanmasının ötesine geçen bir burjuva ulusçuluk savunusuyla, Kürt işçi ve emekçileri toplumsal açıdan geriye çekilmeye çalışılmaktadır. Tarihsel gelişmenin vardığı yerde, özünde bir gecikmişliği ifade eden bugünkü ezilen ulus milliyetçiliğine tüm geleceği “belirleyecek” bir paye verilmekte, dahası Kürdistan’da sosyalizmin gelişmesinin yolu da, bazıları tarafından “Kürtleşmek”te aranmaktadır, işte bu sosyalizm ile birlikte toplumsal gelişmenin yasalarını ve yönünü de burjuvaca yoruma tabi tutmaktır.
Kürt işçi ve emekçileri ulusal hakların elde edilmesi ve baskının son bulması için mücadele edeceklerdir. Ama bunun yetmediğini, özgürlük için sınıf sömürüsünün ve sınıfların ortadan kaldırılması mücadelesine atılmak gerektiğini de bileceklerdir. Kürt Marksistlerinin, Kürt işçi ve emekçilerine, önemle söylemek istedikleri budur. Bu mücadele soyutlanmış, “Kürtlük” sınırları içinde yürütülebilecek bir mücadele değildir. Aksine, başta Türk milliyetinden emekçiler olmak üzere, tüm uluslardan proletarya ve emekçilerle sıkı birliği ve dayanışmayı öngörmektedir. Bunun birinci basamağı, aynı devlet içindeki tüm işçilerin ve ezilenlerin sınıfsal birliği ve mücadelesidir, burjuva çitlerin aşılması ve kırılmasıdır. “Tüm milliyetlerden işçilerin birleşik sınıf örgütlerinde birleşmesi ve kaynaşması” yönündeki gelişme (buna doğru gelişen çözülme) ilerici ve devrimci, fakat buna set çekme yönündeki çabalar ise gericidir, işçilerin ve halkların kaynaşması eğilimini değil de “Türkleşme”yi, “Kürtleşme”yi savunmak, onların önüne gerici bir barikat örmektir. Ulusal değerlere ve ulusal kültüre iki farklı sahip çıkma yolunun olduğunu yukarıda belirttik. Kürt işçi ve emekçileri, “Kürtleşme” demagojileriyle kendilerine örülmek istenen sınıf barikatlarını görüp, bu burjuva barikat ve etkileri aştıkları oranda sosyalizme yaklaşacak ve kendi sınıfsal kurtuluşlarının kavgasını yükseltme olanağını yakalamış olacaklardır. Sosyalizmin güç bulduğu zemin ulusçuluk değil, sınıfsallıktır. Bunu unutturmaya yönelik her çaba, özünde işçi sınıfına ve tüm ezilenlere karşı bir tutumu ifade eder. Kürdistan’daki gelişmeler, şehir merkezlerindeki yoğunlaşmalar sosyalizm mücadelesini zayıflatan değil, güçlendiren gelişmelerdir. Yani “sol sosyalist hareketlerin sosyal dayanağı çözülüp dağılmıyor, aksine daha da güçleniyor. Tarihsel olarak zayıflayıp yok olacak ise, her türden burjuva değer yargısı ve onun üzerinde hayat bulduğu kapitalist sömürü ilişkileridir.

Ocak 1995